• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکم ظلم (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



لزوم پرهیز از بی عدالتی و تعدی به دشمنان:
«... ولا یجرمنکم شنـان قوم ان صدوکم عن المسجد الحرام ان تعتدوا وتعاونوا علی البر والتقوی ولا تعاونوا علی الاثم والعدون واتقوا الله ان الله شدید العقاب؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! و نه ماه حرام را، و نه قربانیهای بی نشان و نشاندار را، و نه آنها را که به قصد خانه خدا برای به دست آوردن فضل پروردگار و خشنودی او می‌آیند! اما هنگامی که از احرام بیرون آمدید، صیدکردن برای شما مانعی ندارد. و خصومت با جمعیتی که شما را از آمدن به مسجد الحرام (در سال حدیبیه) بازداشتند، نباید شما را وادار به تعدی و تجاوز کند! و (همواره) در راه نیکی و پرهیزگاری با هم تعاون کنید! و (هرگز) در راه گناه و تعدی همکاری ننمایید! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است».
«.. ولا یجرمنکم شنـان قوم علی الا تعدلوا اعدلوا هو اقرب للتقوی واتقوا الله ان الله خبیر بما تعملون؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! همواره برای خدا قیام کنید، و از روی عدالت، گواهی دهید! دشمنی با جمعیتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است! و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام می‌دهید، با خبر است».
«سمـعون للکذب اکــلون للسحت فان جاءوک فاحکم بینهم او اعرض عنهم... وان حکمت فاحکم بینهم بالقسط...؛ آنها بسیار به سخنان تو گوش می‌دهند تا آن را تکذیب کنند؛ مال حرام فراوان می‌خورند؛ پس اگر نزد تو آمدند، در میان آنان داوری کن، یا (اگر صلاح دانستی) آنها را به حال خود واگذار! و اگر از آنان صرف نظر کنی، به تو هیچ زیانی نمی‌رسانند؛ و اگر میان آنها داوری کنی، با عدالت داوری کن، که خدا عادلان را دوست دارد».
۲۳۹۴. حرمت تعدی به حدود الهی:
«... وضربت علیهم الذلة والمسکنة وباءو بغضب من الله... ذلک بما عصوا وکانوا یعتدون؛ و (نیز به خاطر بیاورید) زمانی را که گفتید: ‌ای موسی! هرگز حاضر نیستیم به یک نوع غذا اکتفا کنیم! از خدای خود بخواه که از آنچه زمین می‌رویاند، از سبزیجات و خیار و سیر و عدس و پیازش، برای ما فراهم سازد.» موسی گفت: «آیا غذای پست تر را به جای غذای بهتر انتخاب می‌کنید؟! (اکنون که چنین است، بکوشید از این بیابان) در شهری فرود آئید؛ زیرا هر چه خواستید، در آنجا برای شما هست. و (مهر) ذلت و نیاز، بر پیشانی آنها زده شد؛ و باز گرفتار خشم خدائی شدند؛ چرا که آنان نسبت به آیات الهی، کفر می‌ورزیدند؛ و پیامبران را به ناحق می‌کشتند. اینها به خاطر آن بود که گناهکار و متجاوز بودند».
«ولقد علمتم الذین اعتدوا منکم فی السبت فقلنا لهم کونوا قردة خـسـین؛ به طور قطع از حال کسانی از شما، که در روز شنبه نافرمانی و گناه کردند، آگاه شده‌اید! ما به آنها گفتیم: به صورت بوزینه‌هایی طردشده درآیید».
«انما حرم علیکم المیتة والدم ولحم الخنزیر وما اهل به لغیر الله فمن اضطر غیر باغ ولا عاد...؛ خداوند، تنها (گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را نام غیر خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شود، حرام کرده است. (ولی) آن کس که مجبور شود، در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد، گناهی بر او نیست؛ (و می‌تواند برای حفظ جان خود، در موقع ضرورت، از آن بخورد؛) خداوند بخشنده و مهربان است».
«یـایها الذین ءامنوا کتب علیکم القصاص فی القتلی الحر بالحر والعبد بالعبد والانثی بالانثی فمن عفی له من اخیه شیء فاتباع بالمعروف واداء الیه باحسـن ذلک تخفیف من ربکم ورحمة فمن اعتدی بعد ذلک فله عذاب الیم؛ ای افرادی که ایمان آورده‌اید! حکم قصاص در مورد کشتگان، بر شما نوشته شده است: آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن، پس اگر کسی از سوی برادر (دینی) خود، چیزی به او بخشیده شود، (و حکم قصاص او، تبدیل به خونبها گردد،) باید از راه پسندیده پیروی کند. (و صاحب خون، حال پرداخت کننده دیه را در نظر بگیرد.) و او (قاتل) نیز، به نیکی دیه را (به ولی مقتول) بپردازد؛ (و در آن، مسامحه نکند.) این، تخفیف و رحمتی است از ناحیه پروردگار شما! و کسی که بعد از آن، تجاوز کند، عذاب دردناکی خواهد داشت».
«.. تلک حدود الله فلا تقربوها..؛ ...این، مرزهای الهی است؛ پس به آن نزدیک نشوید...».
(«تلک» اشاره به احکام مذکور در آیه است. )
[۹] مجمع البیان، ج۱-۲، ص۵۰۵.

«.. ولا تعتدوا ان الله لایحب المعتدین؛
«.. تلک حدود الله فلا تعتدوها ومن یتعد حدود الله فاولـئک هم الظــلمون؛
«ومن یعص الله ورسوله ویتعد حدوده یدخله نارا خــلدا فیها وله عذاب مهین؛
«.. ولا یجرمنکم شنـان قوم ان صدوکم عن المسجد الحرام ان تعتدوا....؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شعائر و حدود الهی (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! و نه ماه حرام را، و نه قربانیهای بی نشان و نشاندار را، و نه آنها را که به قصد خانه خدا برای به دست آوردن فضل پروردگار و خشنودی او می‌آیند! اما هنگامی که از احرام بیرون آمدید، صیدکردن برای شما مانعی ندارد. و خصومت با جمعیتی که شما را از آمدن به مسجد الحرام (در سال حدیبیه) بازداشتند، نباید شما را وادار به تعدی و تجاوز کند! و (همواره) در راه نیکی و پرهیزگاری با هم تعاون کنید! و (هرگز) در راه گناه و تعدی همکاری ننمایید! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است».
«.. ولا یجرمنکم شنـان قوم علی الا تعدلوا اعدلوا هو اقرب للتقوی واتقوا الله ان الله خبیر بما تعملون؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! همواره برای خدا قیام کنید، و از روی عدالت، گواهی دهید! دشمنی با جمعیتی، شما را به گناه و ترک عدالت نکشاند! عدالت کنید، که به پرهیزگاری نزدیکتر است! و از (معصیت) خدا بپرهیزید، که از آنچه انجام می‌دهید، با خبر است».
«قل هل انبئکم بشر من ذلک مثوبة عند الله من لعنه الله وغضب علیه وجعل منهم القردة والخنازیر وعبد الطـغوت اولـئک شر مکانـا واضل عن سواء السبیل• وتری کثیرا منهم یسـرعون فی... والعدون...؛
«قل لا اجد فی ما اوحی الی محرمـا علی طاعم یطعمه الا ان یکون میتة او دمـا مسفوحـا او لحم خنزیر فانه رجس او فسقـا اهل لغیر الله به فمن اضطر غیر باغ ولا عاد...؛
«قل انما حرم ربی الفوحش ماظهر منها ومابطن والاثم والبغی بغیر الحق...؛
«فعقروا الناقة وعتوا عن امر ربهم... • فاخذتهم الرجفة فاصبحوا فی دارهم جـثمین؛
«وسـلهم عن القریة التی کانت حاضرة البحر اذ یعدون فی السبت اذ تاتیهم حیتانهم یوم سبتهم شرعـا ویوم لا یسبتون لا تاتیهم کذلک نبلوهم بما کانوا یفسقون• فلما عتوا عن ما نهوا عنه قلنا لهم کونوا قردة خـسـین؛
«انما حرم علیکم المیتة والدم ولحم الخنزیر وما اهل لغیر الله به فمن اضطر غیر باغ ولا عاد...؛
«انما السبیل علی الذین یظلمون الناس ویبغون فی الارض بغیر الحق اولـئک لهم عذاب الیم؛
«القیا فی جهنم کل کفار عنید• مناع للخیر معتد....؛
«.. وتلک حدود الله وللکـفرین عذاب الیم؛
«.. وتلک حدود الله ومن یتعد حدود الله فقد ظـلم نفسه...؛
«ولا تطع کل حلاف مهین• مناع للخیر معتد... • سنسمه علی الخرطوم؛
۲۳۹۵. حرمت تعدی و تجاوز مالک از حق خود، در بازپس گیری اموال غصب شده خود:
«... فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم...؛
[۳۲] . برخی گفته‌اند: آیه دلالت دارد که مالک، در باز پس گیری مال مغصوب خود حق تعدی و تجاوز ندارد. زبدة البیان، ص۳۹۸.




۲۳۹۶. حرمت اتکا و سازشکاری با ظالمان:
«ولا ترکنوا الی الذین ظـلموا فتمسکم النار وما لکم من دون الله من اولیاء ثم لا تنصرون؛
[۳۴] . در احتمالی، مقصود از «رکون»، مداهنه و سازشکاری با ظالمان است. مجمع البیان، ج۵-۶، ص۳۰۶.



۲۳۹۷. مؤمنان، موظف به جهاد با ظالمان، برای رهایی مستضعفان:
«وما لکم لا تقـتلون فی سبیل الله والمستضعفین من الرجال والنساء والولدن الذین یقولون ربنا اخرجنا من هـذه القریة الظالم اهلها واجعل لنا من لدنک ولیـا واجعل لنا من لدنک نصیرا؛
۲۳۹۸. مجاز بودن مظلومان به جهاد و مبارزه با ظالمان:
«اذن للذین یقـتلون بانهم ظـلموا وان الله علی نصرهم لقدیر؛


۲۳۹۹. وجوب نفی هر گونه ظلم، از خداوند:
«... وما الله یرید ظـلمـا للعــلمین؛
«.. وما ظـلمهم الله ولـکن انفسهم یظلمون؛
«ان الله لا یظـلم مثقال ذرة....؛
«.. فما کان الله لیظلمهم ولـکن کانوا انفسهم یظلمون؛
«ان الله لا یظلم الناس شیــا....؛
«.. وما ظـلمهم الله ولـکن کانوا انفسهم یظلمون؛
«.. وما ظـلمنـهم ولـکن کانوا انفسهم یظلمون؛
«.. ولا یظلم ربک احدا؛
«.. وما کان الله لیظلمهم ولـکن کانوا انفسهم یظلمون؛
«.. فما کان الله لیظلمهم ولـکن کانوا انفسهم یظلمون؛
«.. وما الله یرید ظـلمـا للعباد؛
«وما ظـلمنـهم ولـکن کانوا هم الظــلمین؛


۲۴۰۰. عدم جواز همزیستی با ظالمان:
«وما لکم لا تقـتلون فی سبیل الله والمستضعفین من الرجال والنساء والولدن الذین یقولون ربنا اخرجنا من هـذه القریة الظالم اهلها واجعل لنا من لدنک ولیـا واجعل لنا من لدنک نصیرا؛


۲۴۰۱. حرمت همکاری با ظالمان و رضایت به فعل آنان:
«ولا ترکنوا الی الذین ظـلموا فتمسکم النار وما لکم من دون الله من اولیاء ثم لاتنصرون؛
[۵۱] . در احتمالی، مقصود از رکون، همکاری با ظالمان و رضایت به فعل آنان است. مجمع البیان، ج۵-۶، ص۳۰۶.



۲۴۰۲. حرمت همنشینی ظالمان مغالطه گر و جدال کننده، در مورد قرآن و آیات الهی:
«... فلا تقعد بعد الذکری مع القوم الظــلمین؛


۱. مائده/سوره۵، آیه۲.    
۲. مائده/سوره۵، آیه۸.    
۳. مائده/سوره۵، آیه۴۲.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۶۱.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۶۵.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۱۷۳.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۱۷۸.    
۸. بقره/سوره۲، آیه۱۸۷.    
۹. مجمع البیان، ج۱-۲، ص۵۰۵.
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۹۰.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۲۲۹.    
۱۲. نساء/سوره۴، آیه۱۴.    
۱۳. مائده/سوره۵، آیه۲.    
۱۴. مائده/سوره۵، آیه۸.    
۱۵. مائده/سوره۵، آیه۶۰.    
۱۶. مائده/سوره۵، آیه۶۲.    
۱۷. انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.    
۱۸. اعراف/سوره۷، آیه۳۳.    
۱۹. اعراف/سوره۷، آیه۷۷.    
۲۰. اعراف/سوره۷، آیه۷۸.    
۲۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۶۳.    
۲۲. اعراف/سوره۷، آیه۱۶۶.    
۲۳. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۵.    
۲۴. شوری/سوره۴۲، آیه۴۲.    
۲۵. ق/سوره۵۰، آیه۲۴.    
۲۶. ق/سوره۵۰، آیه۲۵.    
۲۷. مجادله/سوره۵۸، آیه۴.    
۲۸. طلاق/سوره۶۵، آیه۱.    
۲۹. قلم/سوره۶۸، آیه۱۰.    
۳۰. قلم/سوره۶۸، آیه۱۲.    
۳۱. قلم/سوره۶۸، آیه۱۶.    
۳۲. . برخی گفته‌اند: آیه دلالت دارد که مالک، در باز پس گیری مال مغصوب خود حق تعدی و تجاوز ندارد. زبدة البیان، ص۳۹۸.
۳۳. بقره/سوره۲، آیه۱۹۴.    
۳۴. . در احتمالی، مقصود از «رکون»، مداهنه و سازشکاری با ظالمان است. مجمع البیان، ج۵-۶، ص۳۰۶.
۳۵. هود/سوره۱۱، آیه۱۱۳.    
۳۶. نساء/سوره۴، آیه۷۵.    
۳۷. حج/سوره۲۲، آیه۳۹.    
۳۸. آل عمران/سوره۳، آیه۱۰۸.    
۳۹. آل عمران/سوره۳، آیه۱۱۷.    
۴۰. نساء/سوره۴، آیه۴۰.    
۴۱. توبه/سوره۹، آیه۷۰.    
۴۲. یونس/سوره۱۰، آیه۴۴.    
۴۳. نحل/سوره۱۶، آیه۳۳.    
۴۴. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۸.    
۴۵. کهف/سوره۱۸، آیه۴۹.    
۴۶. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۰.    
۴۷. روم/سوره۳۰، آیه۹.    
۴۸. غافر/سوره۴۰، آیه۳۱.    
۴۹. زخرف/سوره۴۳، آیه۷۶.    
۵۰. نساء/سوره۴، آیه۷۵.    
۵۱. . در احتمالی، مقصود از رکون، همکاری با ظالمان و رضایت به فعل آنان است. مجمع البیان، ج۵-۶، ص۳۰۶.
۵۲. هود/سوره۱۱، آیه۱۱۳.    
۵۳. انعام/سوره۶، آیه۶۸.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم ظلم»    



جعبه ابزار