• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خرج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




خَرَج (به فتح خاء و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنی بيرون شدن و آشكار شدن است. خُروج (به ضم خاء) هم به این معنا است. مثل خارج شدن از منزل و خارج شدن ميوه از درخت. اِسْتِخْراج (به کسر الف و سکون سین و کسر تاء و سکون خاء) به معنی طلب خروج است و خَراج (به فتح خاء) به معنی غلّه‌ای‌ است كه بر سبيل وظيفه (ماليات) اخراج مى‌شود.



خَرَج به معنی بيرون شدن و آشكار شدن است. خُروج هم به این معنا است. مثل خارج شدن از منزل و خارج شدن ميوه از درخت. اِسْتِخْراج به معنی طلب خروج است و خَراج به معنی غلّه‌ای‌ است كه بر سبيل وظيفه (ماليات) اخراج مى‌شود.


امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «الخراج: المال المضروب على الارض»
(شرح‌های خطبه:


از اين ماده به‌ وفور در «نهج» استفاده شده است.



۱. قرشی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه، ص۳۳۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۲۹۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۳۳.    
۴. هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۸۳.    
۵. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۷۲-۷۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خرج»، ص۳۳۰.    






جعبه ابزار