دائمه مطلقه با وجودیه لا دائمه در شکل دوم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دائمه مطلقه با وجودیه لا دائمه در شکل دوم، یک
اصطلاح منطقی و از ضروب منتج
قیاس مختلط در
شکل دوم می‌باشد.
دائمه مطلقه با وجودیه لا دائمه در شکل دوم یک
اصطلاح منطقی و از ضروب منتج
قیاس مختلط در
شکل دوم می‌باشد.
«قیاس مختلط» قیاسی است که
صغری و
کبری آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد.
یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم عبارت است از: اختلاط
قضیه دائمه مطلقه (صغرا) با
وجودیه لادائمه (کبرا).
بعضی از منطق‌دانان شیوه‌های استخراج نتایج قضایای موجهه شکل دوم را در چهار قاعده منضبط کرده‌اند:
اگر یکی از دو مقدمه
قیاس،
ضروریه یا
دائمه باشد
نتیجه، دائمه مطلقه خواهد بود.
هر گاه هیچ‌یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد اگر صغرا به قید» لاضرورت» و «لادوام» مقیّد نباشد عین جهتی که در صغرا موجود است به نتیجه نقل می‌شود.
اگر هیچ‌یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد و صغرا مرکّب، یعنی مقیّد به «لادوام» یا «لاضرورت» باشد،
قید، اسقاط و بقیه جهت از صغرا به نتیجه منتقل می‌شود.
اگر هیچ‌یک از دو مقدمه دائمه یا ضروریه نباشد و صغرا دارای هر گونه ضرورت غیر دائمه، یعنی
ضرورت وصفیه یا
وقتیه باشد، ضرورت، اسقاط و نتیجه به بقیه آن جهت موجَّه می‌شود.
بنابراین، نتیجه حاصل از اختلاط قضیه دائمه مطلقه با وجودیه لادائمه طبق قاعده اول، دائمه مطلقه خواهد بود؛
مثال: دائماً هیچ سنگی خندان نیست و هر انسانی در یک زمانی خندان است، نه همیشه؛ پس دائماً هیچ سنگی انسان نیست.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دائمه مطلقه با وجودیه لا دائمه در شکل دوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۵.
