• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دلج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: دلج (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))


اِدْلاَج (به کسر الف و سکون دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای رفتن از اوّل شب است. این کلمه یک بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


اِدْلاَج:
[۱] قرشی بنایی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه،ج۱، ص۳۹۰.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۳۰۱.    
به معنای رفتن از اوّل شب است: «ادْلَجَ‌ القومُ‌ : ساروا من اوَّل الليل»
[۳] شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۲۲۳.    


حضرت علی (علیه‌السلام) به کمیل بن زیاد گويد: «يَا كُمَيْلُ، مُرْ أَهْلَكَ أَنْ يَرُوحُوا في كَسْبِ الْمَكَارِمِ، وَ يُدْلِجُوا فِي حَاجَةِ مَنْ هُوَ نائِمٌ»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۸.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۹، حکمت ۲۵۷.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۷.    
(اى كميل! خاندانت را فرمان ده كه روزها در كسب فضايل و مكارم بكوشند و شب‌ها در انجام حوايج مردمى كه خوابند تلاش كنند.)
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵، حکمت ۲۵۷.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۷.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۸.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۴، ص۱۳۷.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۲۷.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۹۹.    
) رواح: سير بعد از ظهر است كسب مكارم با اعمال خير ميسّر مى‌باشد گویى منظور حضرت ادامه خيرات، يعنى خانواده‌ات را امر كن بعد از ظهر در كسب مكارم و از شب در قضاى حوائج مردم باشند در حالى كه اهل آنها در خوابند. تمام كلام در «ابل» گذشت.
(ببینید: ابل (مفردات‌نهج‌البلاغه))


از اين لفظ فقط يک مورد در نهج‌ البلاغه آمده است.
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۸.    


۱. ↑ قرشی بنایی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه،ج۱، ص۳۹۰.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۳۰۱.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۲۲۳.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۸.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۹، حکمت ۲۵۷.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۷.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵، حکمت ۲۵۷.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۷.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۸.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۴، ص۱۳۷.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۲۷.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۹۹.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۸.    


• قرشی بنایی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه،برگرفته از مقاله «دلج»، ج۱، ص۳۹۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 248 نهج البلاغه
جعبه ابزار