رجع (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَجَع (به فتح راء و جیم) و
رُجوع و
رجعى از
واژگان نهج البلاغه به معنای برگشتن و برگرداندن است. از مشتقات این ماده در
نهج البلاغه که به صورت لازم و متعدى هر دو آمده است؛
رُجْعان به ضم اوّل و
مَرْجَع كه مصدر ميمى است.
اِسْتِرْجاع نیز به معنای طلب رجوع و نيز گرفتن آنچه داده مى‌شود است. از اين ماده موارد زيادى در «نهج البلاغه» آمده است.
رَجَع و
رُجوع و
رجعى به معنای برگشتن و برگرداندن است و به صورت لازم متعدى هر دو آمده است. همچنين است
رُجْعان به ضم اوّل و
مَرْجَع كه مصدر ميمى است.
اِسْتِرْجاع نیز به معنای طلب رجوع و نيز گرفتن آنچه داده مى‌شود است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خلافت خويش فرموده:
«لا يُقاسُ بِآلِ مُحَمَّد (ع) مِنْ هذِهِ الاُمَّةِ أَحَدٌ ... هُمْ أَساسُ الدّينِ ... الاْنَ إِذْ رَجَعَ الحَقُّ إِلَى أَهْلِهِ وَ نُقِلَ إِلَى مُنْتَقَلِهِ» (احدى از اين امّت را با آل محمّد (ص) مقايسه نتوان كرد ... آن‌ها اساس دينند ... هم اكنون حق به اهلش برگشته و دوباره به جايى كه از آن‌جا منتقل شده بود باز گرديده است.)
(شرح‌های خطبه:
)
بعد از دفن حضرت فاطمه (س) خطاب به قبر رسول خدا (ص) فرمود:
«فَلَقَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَديعَةُ وَ أُخِذَتِ الرَّهينَةُ. أَمّا حُزْنِی فَسَرْمَدٌ وَ أَمّا لَيْلی فَمُسَهَّدٌ» گويا منظور آن است كه «يا رسول الله تو امانت خويش را خواستى و من برگشت دادم (یعنی امانت تو برگشت داده شد) و رهن شما توسط خودتان اخذ گرديد ولى غصّه من تمام نشدنى و شب‌هايم بى‌خوابى است.»
(شرح‌های خطبه:
)
این واژه تنها یک بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَجَع»، ج۱، ص۴۳۴.
