رحل - خورجین (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَحْل (به فتح راء و سکون حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای ظرف است؛ مثل خورجين و انبان و نيز پالان شتر كه از «جهاز» كوچک باشد.
جمع آن
رِحال (به کسر راء و فتح حاء) است.
رَحْل (بر وزن عقل) به معنای ظرف است؛ مثل خورجين و انبان و نيز پالان شتر كه از «جهاز» كوچک باشد.
جمع آن
رِحال است.
به برخی از مواردی که در
نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) آنگاه كه شنيد مردم بصره باز قصد شورش دارند چنين مرقوم فرمود: اگر مرا وادار كنيد كه بار ديگر به بصره برگردم، چنان مجازاتتان می‌كنم كه جريان جمل در مقابل آن مانند ليسيدن (انگشت) باشد:
«فَها أَناذا قَدْ قَرَّبْتُ جيادي وَ رَحَلْتُ رِكابي وَ لَئِنْ أَلْجأْتُمونی إِلَى الْمَسيرِ إِلَيْكُمْ لاوقِعَنَّ بِكُمْ وَقْعَةً لا يَكونُ يَوْمُ الْجَمَلِ إِلَيْها إِلاَّ كَلَعْقَةِ لاعِق» يعنى «من الآن اسبم را به خود نزديک كرده و بر شترم رحل بسته‌ام و اگر ناچارم كنيد كه...»
(شرح‌های خطبه:
)
آن حضرت درباره علم خويش فرموده:
«فَوَ الَّذي نَفْسی بِيَدِهِ لا تَسْأَلونی عَنْ شَيْء فيَما بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ السّاعَةِ وَ لا عَنْ فِئَة تَهْدی مائةً وَ تُضِلُّ مائةً إِلاّ نَبّأْتُكُمْ بِناعِقِها وَ قائِدِها وَ سائِقِها وَ مناخِ رِكابِها وَ مَحَطِّ رِحالِها وَ مَنْ يُقْتَلُ مِنْ أَهْلِها...» (سوگند به كسى كه جانم در دست قدرت اوست، ممكن نيست از آنچه بين امروز تا قيامت واقع مى‌شود و نه درباره گروهى كه صد نفر را هدايت و يا صد نفر را گمراه كنند از من پرسش كنيد جز آن كه از دعوت كننده و رهبر و آن كس كه زمام اين گروه را به دست دارد و جايگاه خيمه و خرگاه و محلّ اجتماع آن‌ها و آنان كه از گروهى كشته مى‌شوند، يا به مرگ طبيعى مى‌ميرند (از همه اين‌ها) شما را آگاه مى‌سازم.)
(شرح‌های خطبه:
)
مُناخ محل خوابيدن شتر و محطّ الرحّال به معنای محل گذاشته شدن پالان‌هاى شتران است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَحْل»، ج۱، ص۴۳۹-۴۴۰.
