• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رقّ - به فتح راء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَّق (به فتح راء مشدد) از واژگان نهج البلاغه به معنای نازک شدن است. از اين كلمه هفت مورد در نهج البلاغه آمده است. رَقيق (به فتح راء) یعنی نازک، أَرِقّ (به همزه مفتوح و کسر راء) به معنی نازكتر است. رِقَّه ( به کسر راء و فتح قاف مشدد) به معنی مهربانى، حياء و نازک شدن است و چون به معنى مهربانى و حياء باشد نوعى تأّثر باطنى لازم دارد.



رَّق به معنای نازک شدن است.


امام علی(علیه‌السلام) می‌فرمایند: «اتَّقِ اللهَ بَعْضَ التُّقَى وَ إِنْ قَلَّ، وَ اجْعَلْ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اللهِ سِتْراً وَ إِنْ رَقَّ» يعنى: « از خدا بترس هر چند كم باشد، ما بين خود و خدايت حجابى (حيایى) قرار بده و لو نازک باشد.» (شرح‌های حکمت: )
درباره خفّاش فرموده: «لَها جَناحانِ لَمّا يَرِقّا فَيَنْشَقّا، وَ لَمْ يَغْلُظا فَيَثْقُلاَ» یعنی: « آن دو تا بال دارد، نازک نشده‌اند تا پاره شوند و كلفت نشده‌اند تا سنگين گردند.» (شرح‌های خطبه: )
و درباره خدا فرموده: «يُحِبُّ وَ يَرْضَى مِنْ غَيْرِ رِقَّة، وَ يُبْغِضُ وَ يَغْضَبُ مِنْ غَيْرِ مَشَقَّة» یعنی: ( دوست مى‌دارد و خشنود مى‌شود امّا نه از روى رقّت قلب،دشمن مى‌دارد و به خشم مى‌آيد، امّا نه از روى ناراحتى و رنج و مشقّت.) (شرح‌های خطبه: )


از اين كلمه هفت مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۶۲.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۷۲.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۹، حکمت ۲۳۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۶، حکمت ۲۴۲.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱۱، حکمت ۲۴۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۱، حکمت ۲۴۲.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۱۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۱۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۴، ص۲۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۱۱.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۷۵.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳۴، خطبه ۱۵۵.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۶۲، خطبه ۱۵۱.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۸، خطبه ۱۵۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۶۲.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۶۹.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۱۲۲.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۲.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۸۲.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲۷، خطبه ۱۸۶.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۴۶، خطبه ۱۸۱.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۷۴، خطبه ۱۸۶.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۵-۴۲۶، خطبه ۱۸۶.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۳.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۰۰-۳۰۱.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۷، ص۲۱۷.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۹۹.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۸۲.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۹، حکمت ۲۳۳.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳۴، خطبه ۱۵۵.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۷، خطبه ۱۸۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رقّ»، ج۱، ص۴۶۲.    






جعبه ابزار