• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رکد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: رکد (مفردات‌قرآن).


رَكَد (به فتح راء و کاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای ايستادن است.
رُكود (به ضم راء) هم به معنای ایستادن است.
راكد (به فتح راء) به معنی هر شى‌ء ثابت و ايستاده است.
پنج مورد از اين ماده در نهج‌ البلاغه آمده است.



رَكَد به معنای ايستادن است.
رُكود هم به معنای ایستادن است، «رَكَدَ الماءُ رُكُوداً: سكن و ثبت»
راكد به معنی هر شى‌ء ثابت و ايستاده است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۲۹

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا فرموده: «لا يَدومُ رَخاؤُها، وَ لا يَنْقَضي عَناؤُها، وَ لا يَرْكُدُ بَلاؤها» یعنی: «آسودگى آن دائمى نيست زحمتش تمام نمى‌شود، گرفتاريش ساكن نمى‌شود (نمى‌ايستد كه تمام شود).» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۲۱۱

و درباره زمين فرموده: «فَجَعَلَها لِخَلْقِهِ مِهاداً... فَوْقَ بَحْر لُجّيّ راكِد لا يَجْري» یعنی: «زمين را براى خلقش آماده ساخت بالاى درياى ژرفى ايستاده كه جارى نمى‌شود.» (شرح‌های خطبه: ) منظور مركز مذاب زمين است.

۲.۳ - نامه ۵۸

«حَتَّى جَنَحَتِ الْحَرْبُ وَ رَكَدَتْ» یعنی: (با فرو نشاندن آتش فتنه و آرام ساختن مردم) ) در گذشت.


پنج مورد از اين ماده در نهج‌ البلاغه آمده است.  
۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۶۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۵۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۴۲۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۶۷، خطبه ۲۲۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۵۲، خطبه ۲۲۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۲، خطبه ۲۳۰.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵۱، خطبه ۲۳۰.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۴.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۹۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۸، ص۵۰۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۴۲۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۲۱، خطبه ۲۱۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۱۸، خطبه ۲۰۶.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۲۹، خطبه ۲۱۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۳، خطبه ۲۱۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۹-۵۰.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۸، ص۱۸۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۲.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۱.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۳۶، نامه ۵۸.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۲۶، نامه ۵۸.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۴۸، نامه ۵۸.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۱، نامه ۵۸.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۲۳.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۲۵.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۱، ص۱۹۹.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۴۴.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۴۱.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۶۷، خطبه ۲۲۹.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۲۱، خطبه ۲۱۱.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۳۶، نامه ۵۸.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رکد»، ج۱، ص۴۶۵.    






جعبه ابزار