• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زهق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زهق ( به فتح زاءو هاء و قاف) و زهوق (به ضم زاء و هاء و قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای خروج روح، هلاكت، بطلان و اضمحلال است. شش مورد از آن در نهج البلاغه آمده است.



زَهَقَ به معنای خروج روح، هلاكت، بطلان و اضمحلال است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره خود به اهل مصر نوشته: «فَنَهَضْتُ في تِلْكَ الاَْحْداثِ حَتَّى زاحَ الْباطِلُ وَ زَهَقَ، وَ اطْمأَنَّ الدّينُ وَ تَنَهْنَهَ.» یعنی «در اين حادثه‌ها به پا خاستم تا باطل رفت و روحش خارج شد و دین استقرار يافت و باز داشته شد.» (شرح‌های نامه: )
درباره مرگ فرموده: «فَيوشِكُ أَنْ تَغْشاكُمْ دَواجى ظُلَلِهِ... وَ غَواشي سَكَراتِهِ، وَ أَليمُ إِرْهاقِهِ» یعنی «نزديک است احاطه كند شما را ظلمت‌هاى سايه‌هايش و احاطه كننده بيهوشی‌هايش و جان كندن دردناكش.» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده شش مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۴.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۷۹.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۴۱، نامه ۴۵۱.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۳۱، نامه ۶۲.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۵۱، نامه ۶۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۷، نامه ۶۲.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۳۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۳۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالممنین، ج۱۱، ص۲۳۸.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۶۰.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۵۱.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۶۴-۵۶۵، خطبه ۲۲۹.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۵۱، خطبه ۲۲۵.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۲، خطبه ۲۳۰.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵۱، خطبه ۲۳۰.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۴.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۹۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۸، ص۴۹۲.    
۱۹. هاشمی هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۴۱۸.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۵.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۴۱، نامه ۴۵۱.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۶۴-۵۶۵، خطبه ۲۲۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زهق»، ج۱، ص۵۰۴.    






جعبه ابزار