• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سبت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




سَبْت (به فتح سین و سکون باء) از واژگان نهج البلاغه به معنای قطع و بريدن است. این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



سَبْت به معنای قطع و بريدن است. «سَبَتَ‌ الشيءَ: قطعهُ‌» در صحاح سبت را راحت معنى كرده و گويد: سبات به معنى خواب است و اصل آن به معنى راحت مى‌باشد، خواب و آرامش و راحت، نوعى قطع عمل است و با معناى اولى مى‌سازد.


حضرت علی (علیه‌السلام) در محلى فرموده: «نَعُوذُ بِاللهِ مِنْ سُبَاتِ الْعَقْلِ وَقُبْحِ الزَّلَلِ» «پناه مى‌بريم به خدا از خواب و غفلت عقل و بدى لغزش.» (شرح‌های خطبه: )
درباره مردگان فرموده: «سُقُوا كَأْساً بَدَّلَتْهُمْ بِالنُّطْقِ خَرَساً... وَبِالْحَرَكَاتِ سُكُوناً فَكَأَنَّهُمْ فِي ارْتِجَالِ الصِّفَةِ صَرْعَى سُبَات» «كاسه‌اى را سر كشيده‌اند كه گويایى را به لالى و حركات را به سكون مبدّل كرده است گویى آنها در بادى وصف افتادگان خوابند. (به خواب رفتگانند.)» (شرح‌های خطبه: )


این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۰.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۲۰۲.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۶۱۰.    
۴. جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۱، ص۲۵۰.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۶، خطبه ۲۲۳.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۴۵، خطبه ۲۱۹.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه ۲۲۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۳، خطبه ۲۲۴.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۶۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۴۲۱.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۷.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۶.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۳۹، خطبه ۲۲۵.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۳۳، خطبه ۲۱۶.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۳۹، خطبه ۲۲۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۱، خطبه ۲۲۱.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۹.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۶.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۳۲۲.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۱۹.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۵۰.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۶، خطبه ۲۲۳.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۳۹، خطبه ۲۲۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سبت»، ج۱، ص۵۱۰.    






جعبه ابزار