شوراهای اسلامی شهر و روستا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شوراهای اسلامی شهر و روستا، شوراهایی هستند که شامل
شورای روستا،
شورای بخش و
شورای شهر بوده و با رأی مردم روستاها و شهرهای
کشور ایران تشکیل می‌شوند. یکی از دستاوردهای
انقلاب اسلامی ایران، ایجاد شوراهای اسلامی بوده و یکی از مظاهر
دموکراسی و حاکمیت مردم به‌شمار می‌رود و اهمیت آن به‌قدری است که تعدادی از اصول
قانون اساسی به آن اختصاص داده شده است. دوره فعالیت هر شورا از تاریخ تشکیل، چهار سال است و انتخاب مجدد آن بلامانع است.
مشورت در
قرآن مورد تاکید قرار گرفته است، به عنوان نمونه به آیه ۳۸
سوره شوری «وَاَمْرُهُمْ شُورَی بَینَهُمْ؛
» و آیه ۱۵۹
سوره آل عمران «وَشَاوِرْهُمْ فِی الاَمْرِ؛
» می‌توان اشاره کرد.
شوراها،
مجلس شورای اسلامی،
شورای استان،
شهرستان،
شهر، محل،
بخش، روستا و نظایر آنها از ارکان تصمیم‌گیری و اداره امور کشورند. موارد، طرز تشکیل و حدود اختیارات و وظایف شوراها را این قانون و قوانین ناشی از آن معین می‌کند.»
دوره فعالیت هر شورا از تاریخ تشکیل، چهار سال است و انتخاب مجدد آن بلامانع است.
ا) تعداد اعضای شورای اسلامی روستاهای تا ۱۵۰۰ نفر جمعیت، سه نفر و بیش از آن ۵ نفر است.
ب) تعداد اعضای شوراهای بخش ۵ نفر است که با اکثریت نسبی از بین نمایندگان منتخب شوراهای واقع در محدوده بخش تشکیل می‌شود.
طبق ماده ۲۵ قانون انتخابات، شرایط انتخاب‌کنندگان عبارت است از:
۱) تابعیت ایران؛
۲) داشتن حداقل سن ۱۵ سال تمام؛
۳) سکونت حداقل یک سال در محل.
۱) تابعیت ایران؛
۲) داشتن ۲۵ سال سن؛
۳) سکونت حداقل یک‌سال متصل به زمان اخذ رای در محل؛
۴) اعتقاد و التزام عملی به
اسلام و
ولایت مطلقه فقیه؛
۵) وفاداری به قانون اساسی؛
۶) داشتن سواد خواندن و نوشتن.
شوراها دارای
شخصیت حقوقی هستند و می‌توانند صاحب
اموال شوند. بودجه شوراها از طریق درآمدهای محلی و در صورت نیاز از طریق عوارضی که در مقابل خدمات ارائه شده وضع می‌شود، تامین می‌شود و کمبودهای آنرا دولت به درخواست شورای عالی استان‌ها، از محل درآمدهای عمومی جبران می‌کند.
شوراها شامل شورای روستا، شورای بخش و شورای شهر می‌شود که در ادامه وظایف هر کدام بررسی می‌شود.
طبق
ماده ۶۸
قانون انتخابات، وظایف شورای روستا عبارتست از:
۱) نظارت بر حسن اجرای تصمیمات شورای روستا؛
۲) بررسی و شناخت کمبودها؛
۳) جلب مشارکت و خودیاری مردم؛
۴) تبیین و توجیه سیاست‌های دولت؛
۵) تلاش برای رفع اختلافات محلی؛
۶) انتخابات فردی ذی‌صلاح جهت دهیاری برای مدت ۴ سال و....
طبق ماده ۷۰ قانون مذکور، وظایف و اختیارات شورای بخش به شرح زیر است:
۱) بررسی و آگاهی از مشکلات و کمبودهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و عمرانی، بهداشتی و سایر امور رفاهی بخش؛
۲) همکاری با مسئولان اجرائی کشور؛
۳) ایجاد هماهنگی لازم بین شوراهای روستایی واقع در بخش و....
طبق ماده ۷۱ قانون انتخابات، وظایف و اختیارات شورای شهر عبارت است از:
۱) انتخاب شهردار برای مدت ۴ سال؛
۲) بررسی و شناخت کمبودها و نیازها، و نارسائی‌های اجتماعی، فرهنگی و تهیه طرح‌ها و پیشنهادهای اصلاحی؛
۳) نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا؛
۴) همکاری با مسئولان اجرائی و نهادها و سازمان‌های مملکتی؛
۵) برنامه‌ریزی در خصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی و...؛
۶) اقدام در خصوص تشکیل انجمن‌ها و نهادهای اجتماعی، امدادی، ارشادی؛
۷) تصویب بودجه و اصلاح متمم
بودجه سالانه
شهرداری؛
۸) تصویب معاملات و نظارت بر آنها که توسط شهرداری انجام گرفته است؛
۹) تصویب وام‌های پیشنهادی شهرداری؛
۱۰) نام‌گذاری معابر، خیابان‌ها، کوچه و کوی؛
۱۱) تصویب نرخ کرایه وسایل نقلیه درون شهری؛
۱۲) نظارت بر امور تماشاخانه‌ها، بهداشت، ایجاد گورستان‌ها و دیگر اماکن عمومی و وظایف دیگری که در قانون آمده است.
طبق اصل ۱۰۳ قانون اساسی، استانداران، بخشداران و سایر مقامات کشوری در حدود اختیارات شوراها ملزم به رعایت تصمیمات آنها هستند و هرگاه اعتراض به تصمیمات شورا داشته باشند می‌توانند طبق شرایط مقرر در قانون نسبت به آنها موارد زیر را اعمال نمایند:
۱) ابطال مصوبات شوراها؛
۲) انحلال شورا؛
۳) سلب عضویت از اعضای شوری.
•
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «شوراهای محلّی»، تاریخ بازیابی ۹۹/۷/۱۹.
