شکافتن بذر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مساله
حیات و زندگى موجودات زنده اعم از گیاهى و حیوانى، از پیچیده‌ترین مسائلى است که هنوز
علم و
دانش بشر نتوانسته است پرده از روى
اسرار آن بردارد و به مخفیگاه آن گام بگذارد که چگونه عناصر طبیعى و مواد آلى با یک جهش عظیم، تبدیل به یک موجود زنده مى شوند.
خداوند، شکافنده
بذر گیاهان دانه‌دار و هسته‌دار می‌باشد:
ان الله فالق الحب والنوی یخرج الحی من المیت ومخرج المیت من الحی ذلکم الله فانی تؤفکون.
خداوند، شکافنده
دانه و
هسته است زنده را از مرده خارج می‌سازد، و مرده را از زنده بیرون می‌آورد این است خدای شما! پس چگونه از
حق منحرف می‌شوید؟!
بار دیگر روى
سخن را به
مشرکان کرده و دلائل
توحید را در ضمن عبارات جالب و نمونه هاى زنده‌اى از اسرار کائنات و
نظام آفرینش و شگفتی‌هاى
خلقت، شرح می‌دهد. در این آیه، به سه قسمت از این شگفتی‌ها که در
زمین است اشاره شده.
نخست مى گوید: خداوند شکافنده دانه و هسته است (ان الله فالق الحب و النوى ). فالق از ماده فلق (بر وزن فرق ) به معنى شکافتن چیزى و جدا کردن بعضى از بعض دیگر است. حب و حبة به معنى دانه هاى خوراکى و غذائى است، مثل
گندم و
جو و آنچه که قابل درو کردن است ولى گاهى به دانه هاى دیگر گیاهان نیز گفته می‌شود. نوى به معنى هسته است، و اینکه بعضى گفته‌اند مخصوص هسته
خرما است شاید به خاطر این بوده باشد که
عرب بواسطه شرائط خاص محیطش هنگامى که این کلمه را به کار می‌برد فکرش متوجه هسته خرما مى‌شد. اکنون ببینیم چه نکته‌اى در این تعبیر نهفته شده است .
باید توجه داشت که مهمترین لحظه، در حیات یک
گیاه همان لحظه شکافتن دانه و هسته است که همانند لحظه
تولد یک
طفل زمان انتقال از یک
عالم به عالم دیگر محسوب مى شود، و مهمترین تحول در زندگى او در این لحظه رخ می‌دهد. جالب اینکه دانه و هسته گیاهان غالبا بسیار محکم‌اند ، یک
نگاه به
هسته خرما و میوه‌هائى مانند هلو و شفتالو و دانه‌هاى محکم بعضى از حبوبات نشان مى‌دهد که چگونه آن نطفه حیاتى که در حقیقت نهال و
درخت کوچکى است در دژى فوق العاده محکم محاصره شده است، ولى دستگاه آفرینش آنچنان خاصیت
تسلیم و نرمش به این دژ نفوذ ناپذیر، و آنچنان
قدرت و نیرو به آن جوانه بسیار
لطیف و ظریفى که در درون هسته و دانه پرورش می‌یابد، مى‌دهد که بتواند دیواره آن را بشکافد و از میان آن قد برافرازد، به راستى این حادثه در
جهان گیاهان حادثه شگرفى است که
قرآن به عنوان یک نشانه توحید انگشت روى آن گذاشته است .
سپس مى گوید: موجود زنده را از مرده بیرون می‌فرستد، و موجودات مرده را از زنده (یخرج الحى من المیت و مخرج المیت من الحى ). در حقیقت این جمله که نظیر آن در قرآن کرارا دیده مى‌شود اشاره به نظام
مرگ و حیات و تبدیل یکى به دیگرى است، گاهى از مواد آلى بی‌جان انواع چهره‌هاى حیات و زندگى در
دل اقیانوس‌ها و اعماق جنگل‌ها و صحراها و بیابان‌ها بیرون مى‌فرستد و از ترکیب موادى که هر کدام به تنهائى سم کشنده‌اى هستند مواد حیاتبخش مى‌سازد، و گاهى به عکس با دگرگونى مختصرى موجودات زنده نیرومند و پرقدرت را به موجود بی‌جانى تبدیل مى‌کند.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «شکافتن بذر».
