صدق و کذب در علوم تصوری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله اجمالا به بررسی و چگونگی حل تناقض اینکه، تصور مادامی که متعلق
حکم واقع نشده باشد، قابل
صدق و
کذب نیست. به عبارت دیگر تا تصوری،
تصدیق نشود، نمی‌توان در خصوص صدق یا کذب آن ادعایی داشت، می‌پردازیم
همان طور که می‌دانیم علم تصوری از اقسام علوم اکتسابی است؛ لذا قاعدتا خطا در آن راه دارد. از طرف دیگر ، حال این تناقض چطور حل می‌شود
صدق و
کذب مربوط به قضیه است و در جایی است که حکمی به ایجاب یا سلب، یعنی
حکم به وجود رابطه (اعم از رابطه ایجابی یا سلبی) بین موضوع (نهاد) و محمول (گزاره) وجود داشته باشد.
بنابراین تصور تا زمانی که صرف تصور باشد، خطا یا صحت (صدق و کذب) در او راه ندارد؛ لذا در جایی که به تصوری نسبت خطا داده می‌شود در
حقیقت از حالت تصور صرف بیرون آمده و همراه حکم شده است؛ زیرا خطا بودن تصور به این معنا است که این تصور مطابق با واقع نیست؛ یعنی هنگامی می‌توانیم بگوییم که این تصور خطا است که آن را با واقعیت بسنجیم و در صورت عدم تطابق با واقع آن را تصور خطا می‌نامیم. سنجش یک ادعا با واقع و حکم به عدم مطابقت همان حکم، قضیه و
تصدیق است. و گرنه تصور تا مادامی که با واقعیت سنجیده نشود موصوف به خطا یا صحیح نمی‌شود؛ زیرا تصور در عالم تصور، تصور است نه چیز دیگر.
برای اطلاع بیشتر رجوع شود به: ۳۹۱۸۵ (ملاک صدق و کذب قضایا).
پایگاه اسلام کوئیست، برگرفته از مقاله «صدق و کذب در علوم تصوری».
