صفحه صد و یک (کلماتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برکات:(لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَکَاتٍ)«برکات» جمع «
برکت» است و در اصل به معنای «ثبات» و استقرار چیزی است و به هر نعمت و موهبتی که پایدار بماند اطلاق میگردد، در برابر موجودات بیبرکت که زود فانی، نابود و بیاثر میشوند.
بُرُوج:(فِی السَّمآءِ بُرُوجاً)«بُرُوج» جمع «
برج» در اصل، به معنای قصر است، و بعضی آن را به معنای «شیء ظاهر و آشکار» میدانند. نامگذاری قصرها و عمارتهای بلند و مرتفع را به این نام، به خاطر وضوح و ظهورشان دانستهاند، به همین جهت، قسمت مخصوصی از دیوار اطراف شهر یا محل اجتماع لشکر که بروز و ظهور خاصی دارد «برج» نامیده میشود، و هنگامی که زن زینت خود را آشکار سازد «تَبَرَّجَتِ الْمَرْاَةُ» میگویند.
بعضی از محققین معتقدند: این کلمه از واژه فارسی «بُرز» که معنای بلندی، بزرگی و شکوه است گرفته شده و برجهای آسمانی، یا به معنای ستارگان درخشان و روشن آسمان است، یا به معنای «صورتهای فلکی»، یعنی مجموعهای از ستارگان است که در نظر ما شباهت به یکی از موجودات زمینی دارد. و برجهای دوازدهگانه، دوازده صورت فلکی است که خورشید در مسیر سالانه خود در هر ماه محاذی یکی از آنها قرار میگیرد (البته خورشید حرکت نمیکند بلکه زمین به دور آن میگردد، ولی به نظر میرسد خورشید جا به جا میشود و محاذی یکی از این صورتهای فلکی میگردد). این صورتهای دوازدهگانه عبارتند از: حمل، ثور، جوزا، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، قوس، جدی، دلو، و حوت، که به ترتیب صورتهای گوسفند، گاو، دو پسر بچه که مشغول گردو بازی هستند، خرچنگ، شیر، خوشه، ترازو، عقرب، کمان، بز، دلو و ماهی است.
برهان:(اَنْ رَّای بُرْهانَ رَبِّهِ)«برهان» در اصل مصدر «
بَرَه» به معنای سفید شدن است؛ سپس به هر گونه دلیل محکم و نیرومند که موجب روشنایی مقصود شود، برهان گفته شده است.
بِساط:(لَکُمُ الاَرْضَ بِساطاً)«بِساط» از مادّه «
بسط» به معنای گستردن چیزی است؛ و لذا واژه «بساط» به هر چیز
لغات در تفسیر نمونه نویسنده؛ مکارم شیرازی، ناصر؛ ج۱، ص۱۰۱.