صفحه یک (کلماتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آبِق:(اِذْ اَبَقَ اِلَی الْفُلْکِ)«
آبِق» از مادّه «
ابق» معمولًا درباره بندگان فراری ذکر میشود!
آثار:(نَفْسَکَ عَلی آثارِهِمْ)«
آثار» از مادّه «
اثر» جمع «اثر» در اصل، به معنای جای پاست، ولی، به هر علامتی که از چیزی باقی میماند «اثر» گفته میشود.
آثارَهُمْ:(مَا قَدَّمُوا وَ آثَارَهُمْ)«آ
ثارَهُمْ» از مادّه «
اثر» اشاره به کارهایی که سنّت میشود و بعد از انسان نیز موجب خیر و برکت، و یا شر و زیان و گناه میگردد.
اَثَم، آثام:(ذلِکَ یَلْقَ اَثَاماً)«
اَثَم» و «آثام» از مادّه «
اثم» در اصل به معنای اعمالی است که انسان را از رسیدن به ثواب دور میسازد؛ سپس به هر گونه گناه، اطلاق شده است؛ ولی در اینجا به معنای جزای گناه است.
بعضی نیز گفتهاند: «اَثَم» به معنای گناه و «آثام» به معنای کیفر گناه است. و اگر بعضی از مفسران، آن را به معنای بیابان، کوه، یا چاهی در جهنم ذکر کردهاند، در واقع از قبیل بیان مصداق است.
آثَرَکَ:(آثَرَکَ اللَّهُ عَلَیْنَا)«آثَرَکَ» از مادّه «
ایثار» در اصل، به معنای جستجوی اثر چیزی است، و از آنجا که به فضل و نیکی اثر گفته میشود، این کلمه به معنای برتری دادن و فضیلت بخشیدن آمده است. بنابراین «آثرک اللَّه علینا» مفهومش این میشود: خداوند تو را بر ما فضیلت بخشیده (البته به خاطر کارهای نیک تو و اعمال بد ما).
آذَنْتُ:(آذَنْتُکُمْ عَلی سَوَآءٍ)«آذَنْتُ» از مادّه «
ایذان» به معنای اعلام کردن توام با تهدید است؛ و گاه به معنای اعلان جنگ نیز آمده است. اما از آنجا که این سوره در «مکّه» نازل شده و در آنجا نه زمینه جهاد بود و نه حکم جهاد نازل شده بود، بسیار بعید به نظر میرسد که این جمله در اینجا به معنای «اعلان جنگ» باشد؛ بلکه ظاهر این است: پیامبر با این سخن میخواهد اعلام
لغات در تفسیر نمونه نویسنده؛ مکارم شیرازی، ناصر؛ ج۱، ص۹.