• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالعزیز بن یحیی کنانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



عبدالعزیز بن یحیی کنانی (م ۲۲۱ ق)، از محدثان اهل سنت قرن سوم قمری بود. دو کتاب الوحیده و رسالة فی خلق القرآن اثر او است.



ابوالحسن عبدالعزیز بن یحیی بن عبدالملک کنانی مکی، ملقب به غول، به خاطر چهره زشت و سیاهش، به «غول» ملقب شده بود و این چهره موجب تمسخر او نیز بود، هر چند او علم و دینش را به رخ دیگران می‌کشید.
کنانی از شاگردان محمد بن ادریس شافعی بود و فقه را نزد وی آموخت و به همدمی با او شهرت یافت. سفری نیز با وی به یمن داشت. از کسانی چون سفیان بن عیینه، هشام بن سلیمان مخزومی، عبدالله بن معاذ صنعانی و دیگران حدیث شنید. وی فردی محدث، فقیه، فاضل و عالم بود. در ایام خلافت مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸هـ) به بغداد سفر نمود و با بشر مریسی، از بزرگان مرجئه درباره خلق قرآن مناظره نمود. ابوالعیناء محمد بن قاسم بن خلاد، حسین بن فضل بجلی و ابوبکر یعقوب بن ابراهیم بجلی از جمله کسانی هستند که از او روایت کرده‌اند.


کنانی را دارای تالیفات بسیار دانسته، ولی تنها از کتاب الحیده او نام برده‌اند که متن آن مناظره‌ای است که بین او و بشر مریسی انجام شده است، گرچه ذهبی انتساب این اثر را به او صحیح نمی‌داند. همچنین رسالة فی خلق القرآن به او منسوب است که به نظر می‌رسد همان کتاب الحیده باشد، چون مجموع این دو عنوان برای یک کتاب آمده است.


ابوالحسن سرانجام در سال ۲۲۱ ق و به نقلی در حدود ۲۴۰ ق درگذشت.
[۱۹] اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه (اسنوی)، ج۱، ص۳۱.



۱. سبکی، تاج الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۲، ص۱۴۴.    
۲. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۲۱۲.    
۳. زرکلی، خیر الدین، الاعلام ج۴، ص۲۹.    
۴. سبکی، تاج الدین، طبقات الشافعیة الکبری ج۲، ص۱۴۴.    
۵. مزی، جمال الدین، تهذیب الکمال ج۱، ص۲۲۰.    
۶. ذهبی، شمس الدین، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ۲۵۶    
۷. ابن الندیم، الفهرست (الندیم)، ص۲۳۰.    
۸. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۲۱۲.    
۹. فاسی، محمد بن أحمد، العقد الثمین ۵/۴۶۶.    
۱۰. ذهبی، شمس الدین، العبر ج۱، ص۳۴۱.    
۱۱. ذهبی، شمس الدین، میزان الاعتدال ج۲، ص۶۳۹.    
۱۲. ریاض زادده، اسماء الکتب، ص۱۵۹.    
۱۳. کحالة، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۵، ص۲۶۳.    
۱۴. ابن الجوزی، المنتظم، ج۱۱، ص۶۷    .
۱۵. صفدی، صلاح الدین، الوافی بالوفیات، ج۱۸، ص۳۴۸.    
۱۶. ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۸۳.    
۱۷. خزرجی، صفی الدین، خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ص۴۸۲.    
۱۸. بابانی، اسماعیل، هدیة العارفین، ج۱، ص۵۷۵.    
۱۹. اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه (اسنوی)، ج۱، ص۳۱.
۲۰. فیروزاباذی شیرازی، ابو إسحاق، طبقات الفقهاء، ص۱۰۳.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۴۸، برگرفته از مقاله «عبدالعزیز بن یحیی کنانی».



جعبه ابزار