عزالدین آبی (خام)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آبي، عزّالدين حسن يوسفي فرزند ابوطالب، معروف به فاضل ابي (منسوب به آبه = آوه) و مُكنّي به ابن الزبيب، فقيه امامي سدة ۷ق/۱۳م. از افاضل شاگردان جعفر بن حسن بن يحيي بن حسن بن سعيد هُذَلي، معروف به محقق حِلي (د ۶۷۶ق/۱۲۷۷م) بوده و با وي در بسياري از مسائل مباحثات حادّ داشته است. آبي در برخي از مباحث فقه، آراي تازه ابراز كرده، از جمله اقامة نماز جمعه را در عصر غيبت حرام مي‌شمرده و نيز بهرة زوجه را از ميراث زوج، حتي در صورت داشتن فرزند از ميّت، شامل زمين نمي‌إانسته است. فتواي اخير تا آن دوران خلاف مشهور بود، ولي پس از آبي، رأي بسياري از فقها در اين مورد بر همان قرار گرفت و نظر مشاهير متأخران نيز همان است. اثر مشهور آبي در فقه، كشف الرّموز در شرح مختصر نافع استادش محقق حلي است. وي در سال ۶۷۲ق/۱۲۷۳م از تأليف اين كتاب فراغت يافت. تاريخ وفات او معلوم نيست.
مآخذ: آقابزرگ، الذريعه، ۱۸/۳۵؛ همو، طبقات اعلام الشيعه (القرن السّابع)، بيروت، دارالكتاب العربي، ۱۹۷۲م، ص ۳۸؛ افندي اصفهاني، عبدالله، رياض العلماء، به كوشش محمود مرعشي و احمد حسيني، قم، ۱۴۰۱ق، ۱/۱۴۶؛ امين، محسن، اعيان الشيعه، بيروت، دارالتعارف، ۱۹۸۳م، ۲/۸۵؛ قمي، عباس، سفينه البحار، بيروت، دارالمرتضي، ۱/۵۵؛ همو، فوائد الرضويه، ص ۹۵؛ همو، الكني و الالقاب، قم، ۱۳۹۷ق، ۲/۴؛ همو، هديّه الأحباب، نجف، ۱۳۴۹ق، ص ۹۶؛ كاظمي، اسدالله بن اسماعيل، مقابس الأنوار في احكام النّبي المختار، تبريز، ۱۳۲۲ق، ص ۱۷؛ مدرس، محمدعلي، ريحانه‌الأدب، تبريز، ۱۳۴۶ش، ۱/۳۸.
محمدعلی مولوی
