علی-به فتح عین و لام (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَلَى یکی از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم که
حرف جرّ است و به معانی مختلفی به کار رفته است، از آن جمله: استعلاء خواه حقيقى باشد، و خواه معنوى، و همچنین ظرفيت، و بمعنى ملازمت و مواظبت، و نيز معنى عهده و مسؤليت، و همچنین بمعنى ضرر است.
عَلَى:
حرف جرّ است،
اهل لغت براى آن ۹ معنى گفته‌اند از جمله:
استعلاء خواه حقيقى باشد، مثل:
(وَ عَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ)،
و خواه معنوى، مثل:
(تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ).
و همچنین
ظرفیت، مثل:
(وَ دَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلى حِينِ غَفْلَةٍ مِنْ أَهْلِها).
بايد دانست كه آن گاهى بمعنى ملازمت و مواظبت است، مثل:
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ)،
يعنى «الزموا انفسكم»، مواظب خودتان باشيد.
و نيز معنى عهده و
مسؤلیت ميدهد، مثل:
(فَإِنَّما عَلَيْهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَيْكُمْ ما حُمِّلْتُمْ)،
«بر عهده اوست آنچه مأمور شده‌ايد».
همچنین بمعنى
ضرر كه گويند: اين بر عليه توست نه بر له تو.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "عَلَی"، ج۵، ص۴۰.
