غار دیوبند
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دیـوبنـد، غـار qār-e dīv-band ، غـاری در ۴ کیلومتری شمال روستای آبنیک.
این غار در ۳۰۰متری غرب
رودخانۀ آبنیک، در نزدیکی
گردنه آبشار که مزارع آبنیک را پشت سر می‌گذارد و وارد دشت نسبتاً وسیع جانستون می‌شود، در °۵۱ و ´۳۷ و ´´۱۵ طول شرقی، و °۳۶ و ´۵/ ۱ عرض شمالی، در ارتفاع متوسط ۸۰۰‘۲ متری از سطح دریا و در دامنۀ سینه‌کش شرقی
کوه جانستون جنوبی ــ که مانند یالی از شمال به جنوب میان ر
وستاهای آبنیک و
لالان کشیده شده است ــ جای دارد.
مردم روستاهای اطراف حکایتهای بسیاری دربارۀ غار دیوبند نقل می‌کنند و معتقدند این غار تا زیر
کوه جانستون و
خرسنگ ادامه دارد و رستم، قهرمان حماسی ایرانیان، همۀ دیوهای منطقه را در آن غار زندانی کرده است. اکنون نیز، این دیوها طلسم شده‌اند و در صورت شکستن طلسم، از غار بیرون خواهند آمد. برخی نیز این اقدام را به کاوۀ آهنگر نسبت می‌دهند. آنان عموماً افراد تازه‌وارد به منطقه را از نزدیک شدن به این غار بر حذر می‌دارند.
درازای غار دیوبند از ۱۰ متر بیشتر نیست، اما در انتهای آن، آثار تخریب و ریزش سقف به‌خوبی قابل تشخیص است.
به گفتۀ اهالی محل، بخش عمدۀ این تخریب مربوط به دهه‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۶۰ ش است؛ اما هر ساله به سبب حفاریهای غیرمجاز قاچاقچیان یا بارندگیهای زیاد، بخشهایی از آن فرو می‌ریزد. شاید این غار دهانۀ استخراج زغال سنگ از
معدن آب‌سنگ باشد که در شرق این غار، و به فاصلۀ ۵۰۰ متری از آن، و در آن طرف مسیر رودخانۀ آبنیک قرار دارد و در اوایل حکومت پهلوی اول، از آن برداشت می‌شده است. تاکنون در بررسیهای به عمل آمده، هیچ مدرکی دال بر تاریخی بودن محل، به دست نیامده است.
پازوکی طرودی، ناصر، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ، برگرفته از مقاله«غار دیوبند»، ج۱، ص ۹۰۴.
