محمد بن اسماعیل فضولی بغدادی (آرامگاه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

آرامگاه فضولی بغدادی‌، در مقبره عبدالمؤمن دده، در مجاورت تکیه بکتاشیه در باب القبله آستان امام حسین(ع)، قرار داشته است که در جریان احداث خیابان گرداگرد آستانه حسینی در سال ۱۳۶۶ ه. ق خراب شده است.
فضولی بغدادی‌،با نام محمد بن اسماعیل از شاعران شیعه در سده دهم هجری است که به سه زبان ترکی، فارسی و عربی، شعر می‌سروده است.

---

محمد بن اسماعیل بغدادی، متخلص به فضولی، از شاعران شیعه در سده دهم هجری است که به سه زبان ترکی، فارسی و عربی، شعر می‌سروده است. فضولی، اصالتاً آذربایجانی، اما به دلیل اقامت زیاد در بغداد، به بغدادی مشهور است. او در عراق، در زمان سلطنت آق‌ قویونلوها، به دنیا آمد. سال تولد وی، مشخص نیست و مکان تولد وی را نیز به اختلاف، حله، کربلا، بغداد یا نجف گفته‌اند.
فضولی، تمام عمرش را در عراق به سر برد و مدتی، خادم حرم امام علی(ع) بود. او اشعار فراوانی در مدح ائمه(ع)، به‌ویژه امام علی(ع) دارد و مثنوی «حدیقة السُعَداء» را به زبان ترکی، در بیان مقتل امام حسین(ع) و حوادث عاشورا سروده است. همچنین او تعدادی از پادشاهان و وزیران، از جمله شاه اسماعیل صفوی، سلطان سلیمان قانونی و وزیرش، ابراهیم پاشا را مدح گفته است.
فضولی از بنیان‌گذاران ادب منظوم ترکی آذربایجان است و وزن‌ها، قالب‌ها، ترکیب‌ها، مضمون‌ها و معانی شعر فارسی را از راه ترجمه یا عین عبارت را در ترکی، به کار برده و با ادب فارسی، ادبیات ترکی را حیات بخشیده است. غزلیات وی، عیناً تقلید از غزلیات‌ فارسی است. در تاریخ شعر عثمانی، فضولی را نخستین شاعر از چهار شاعر بزرگ می‌دانند که در ادبیات قدیم عثمانی، دارای جایگاه ادبی‌اند.

---

قبر فضولی، در مقبره عبدالمؤمن دده، شیخ طریقه بکتاشیه، در مجاورت تکیه بکتاشیه در باب القبله آستان امام حسین(ع)، قرار داشته است.
این مقبره، به همراه تکیه بکتاشیه، در جریان احداث خیابان گرداگرد آستانه حسینی در سال ۱۳۶۶ ه. ق خراب گردید. به دنبال آن، دولت ترکیه براساس یک توافق‌نامه فرهنگی میان عراق و ترکیه، در ماه فوریه ۱۹۶۷ م، برای عبدالمؤمن دده و فضولی، مقبره‌ای نمادین بنا کرد که شامل اتاق کوچکی در نبش بازار سوق‌القبله و خیابان ابن‌فهد بود.
۲۰.

---