• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مرح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین مفردات نهج البلاغه (جلد ۲).

مَرَح (به فتح میم و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای شادى فزون از حدّ و تكبّر است. و مَرِح (به فتح میم و كسر راء) وصف است به معنى متكبّر می‌باشد. این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


مَرَح
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۷۰.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۴۱۱.    
(مثل شرف) به معنای شادى فزون از حدّ و تكبّر است.

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره طاووس فرموده: «يَمْشِي مَشْيَ الْمَرِحِ الْـمُخْتَالِ، وَ يَتَصَفَّحُ ذَنَبَهُ وَ جَنَاحَهُ»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۹۰، خطبه ۱۶۳.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۷، خطبه ۱۶۵.    
يعنى: «مانند متكبّر ناز فروش راه مى‌رود و دم و بالهايش را باز مى‌كند.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه ۱۶۵.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۷۹.    
[۱۰] هاشمی خویی، میرزا حبیب الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۶.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۷۱.    
) «مرح» به فتح اول و كسر دوم وصف است به معنى متكبّر می‌باشد.
درباره انسان فرموده: «فَمَاتَ فِي فِتْنَتِهِ ... دَهِمَتْهُ فَجَعَاتُ الْمَنِيَّةِ فِي غُبَّرِ جِمَاحِهِ، وَ سَنَنِ مِرَاحِهِ»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۹، خطبه ۸۲.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۴۱، خطبه ۸۱.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۳، خطبه ۸۳.    
«غبّر» جمع غابر به معنى باقى مانده، «جماح» سركشى، «سنن»: راه‌ها و طريقه‌هاست يعنى «در فتنه‌اش از دنيا رفت، پيشامدهاى مرگ او را در باقيمانده‌هاى سركشى و راه‌هاى تكبّرش احاطه كرد.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۹، خطبه ۸۳.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۵۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۵۸.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۴۳۲.    
[۱۹] هاشمی خویی، میرزا حبیب الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۲.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۹.    
)

دو مورد از آن در نهج البلاغه به كار رفته است.
[۲۱] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۹، خطبه ۸۲.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۷۰.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۴۱۱.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۹۰، خطبه ۱۶۳.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۷، خطبه ۱۶۵.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه ۱۶۵.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۹.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۷۹.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، میرزا حبیب الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۶.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۷۱.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۹، خطبه ۸۲.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۴۱، خطبه ۸۱.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۳، خطبه ۸۳.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۹، خطبه ۸۳.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۵۳.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۵۸.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۴۳۲.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، میرزا حبیب الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۳۲.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۹.    
۲۱. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۹، خطبه ۸۲.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مرح»، ج۲، ص۹۷۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 165 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 82 نهج البلاغه
جعبه ابزار