مشمولان استدراج (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند برای
عذاب عدهای از سنت
استدراج و مهلت دادن استفاده میکند که در این مقاله مشمولین عذاب استدراجی بیان میشود.
مهلت یافتن
ابلیس در
دنیا و کیفر دیدن وی در
قیامت:
قال فاخرج منها فانک رجیم
وان علیک اللعنة الی یوم الدین
قال رب فانظرنی الی یوم یبعثون
قال فانک من المنظرین
الی یوم الوقت المعلوم.
وان علیک لعنتی الی یوم الدین
قال رب فانظرنی الی یوم یبعثون
قال فانک من المنظرین
الی یوم الوقت المعلوم.
قرار گرفتن امتهایی پس از
نوح علیهالسّلام در رفاه دنیوی و نزدیک شدن تدریجی آنان به
عذاب دردناک:
قیل یـنوح اهبط بسلـم منا وبرکـت علیک وعلی امم ممن معک وامم سنمتعهم ثم یمسهم منا عذاب الیم.
دچار شدن بسیاری از اقوام و گذشتگان به
مرگ غافلگیرانه در حال رفاه و
غفلت از راز و نیاز با
خدا:
ومآ ارسلنا فی قریة من نبی الآ اخذنآ اهلها بالباسآء والضراء لعلهم یضرعون
ثم بدلنا مکان السیئة الحسنة حتی عفوا وقالوا قد مس ءابآءنا الضراء والسراء فاخذنـهم بغتة وهم لایشعرون.
مهلتن یافتن بسیاری از اقوام
ظالم برای
زندگی دنیا و مبتلا شدن آنان به عذاب
استدراج :
وکاین من قریة املیت لها وهی ظالمة ثم اخذتها والی المصیر.
گرفتاری
ظالمان به عذاب استدراج به خاطر
ستم پیشگی آنان:
وکاین من قریة املیت لها وهی ظالمة ثم اخذتها والی المصیر.
مهلت یافتن ظالمان در
دنیا برای دچار شدن به عذاب اخروی:
ولاتحسبن الله غـفلا عما یعمل الظـلمون انما یؤخرهم لیوم تشخص فیه الابصـر
مهطعین مقنعی رءوسهم لایرتد الیهم طرفهم وافـدتهم هواء.
گرفتاری فاسقان به عذاب استدراج:
واذا اردنآ ان نهلک قریة امرنا مترفیها ففسقوا فیها فحق علیها القول فدمرنـها تدمیرا.
گرفتار شدن
قوم ثمود به عذاب استدراج:
ما تذر من شیء اتت علیه الا جعلته کالرمیم
وفی ثمود اذ قیل لهم تمتعوا حتی حین
فعتوا عن امر ربهم فاخذتهم الصعقة وهم ینظرون
فما استطـعوا من قیام وما کانوا منتصرین.
گرفتار شدن
کافران به عذاب اخروی پس از مهلت یافتن توام با رفاه و بهرهمندی در زندگی دنیا:
واذ قال ابرهیم رب اجعل هـذا بلدا ءامنا وارزق اهله من الثمرت من ءامن منهم بالله والیوم الاخر قال ومن کفر فامتعه قلیلا ثم اضطره الی عذاب النار وبئس المصیر.
ولایحزنک الذین یسـرعون فی الکفر انهم لن یضروا الله شیـا یرید الله الا یجعل لهم حظا فی الاخرة ولهم عذاب عظیم
ولایحسبن الذین کفروا انما نملی لهم خیر لانفسهم انما نملی لهم لیزدادوا اثما ولهم عذاب مهین.
لایغرنک تقلب الذین کفروا فی البلـد
متـع قلیل ثم ماویهم جهنم وبئس المهاد.
ربما یود الذین کفروا لو کانوا مسلمین
ذرهم یاکلوا ویتمتعوا ویلههم الامل فسوف یعلمون.
الم تر انآ ارسلنا الشیـطین علی الکـفرین تؤزهم ازا
فلاتعجل علیهم انما نعد لهم عدا.
فان تولوا فقل ءاذنتکم علی سواء وان ادری اقریبام بعید ما توعدون
وان ادری لعله فتنة لکم ومتـع الی حین.
ومن کفر فلایحزنک کفره الینا مرجعهم فننبئهم بما عملوا ان الله علیم بذات الصدور
نمتعهم قلیلا ثم نضطرهم الی عذاب غلیظ.
هلاتـیک حدیث الجنود
فرعون وثمود
بل الذین کفروا فی تکذیب
والله من ورائهم محیط.
انهم یکیدون کیدا
واکید کیدا
فمهل الکـفرین امهلهم رویدا.
کافران، مشمول کیفر استدراج در دنیا:
واقسموا بالله جهدایمـنهم لـئن جآءتهم ءایة لیؤمنن بها قل انما الایـت عند الله وما یشعرکم انهآ اذا جآءت لایؤمنون
ونقلب افـدتهم وابصـرهم کما لم یؤمنوا به اول مرة ونذرهم فی طغیـنهم یعمهون.
ولو یعجل الله للناس الشر استعجالهم بالخیر لقضی الیهم اجلهم فنذر الذین لایرجون لقآءنا فی طغیـنهم یعمهون.
بل متعنا هـؤلاء وءابآءهم حتی طال علیهم العمر افلایرون انا ناتی الارض ننقصها من اطرافهآ افهم الغــلبون.
و اصحـب مدین و کذب موسی فاملیت للکـفرین ثم اخذتهم فکیف کان نکیر.
فذرهم فی غمرتهم حتی حین
ایحسبون انما نمدهم به من مال وبنین
نسارع لهم فی الخیرت بل لایشعرون.
گمراهى و
ضلالت انسان، باعث ابتلاى وى به مهلت يافتن در زندگى و
عذاب شدن پس از آن:
قل من كان فى الضّلــلة فليمدد له الرّحمـن مدًّا حتّى إذا رأوا ما يوعدون إمّا العذاب وإمّا السّاعة فسيعلمون من هو شرٌّ مّكانا وأضعف جندا.
غافلگیر شدن
گناهکاران با عذاب
خدا در پی مهلت یافتن و برخوردار شدن از امکانات در دنیا:
کذلک سلکنـه فی قلوب المجرمین
لایؤمنون به حتی یروا العذاب الالیم
فیاتیهم بغتة وهم لایشعرون
فیقولوا هل نحن منظرون
افبعذابنا یستعجلون
افرءیت ان متعنـهم سنین
ثم جاءهم ما کانوا یوعدون.
ابتلای
مشرکان به هلاکت و عذاب استدراج در پی مهلت یافتن و برخوردار شدن از امکانات دنیوی:
قالوا سبحـنک ما کان ینـبغی لنا ان نتخذ من دونک من اولیاء ولـکن متعتهم وءاباءهم حتی نسوا الذکر وکانوا قوما بورا.
۲۷. مشرکان، از مشمولان استدراج و عذاب اخروی در پی بهرهمند شدن از نعمتهای دنیوی و کفران آنها:
فاذا رکبوا فی الفلک دعوا الله مخلصین له الدین فلما نجیهم الی البر اذا هم یشرکون
لیکفروا بما ءاتینـهم ولیتمتعوا فسوف یعلمون.
واذا مس الناس ضر دعوا ربهم منیبین الیه ثم اذا اذاقهم منه رحمة اذا فریق منهم بربهم یشرکون
لیکفروا بما ءاتینـهم فتمتعوا فسوف تعلمون.
قل ان کان للرحمن ولد فانا اول العابدین
سبحـن رب السمـوت والارض رب العرش عما یصفون
فذرهم یخوضوا ویلعبوا حتی یلـقوا یومهم الذی یوعدون.
مکذبان
آیات خدا، از مشمولان عذاب استدراج:
والذین کذبوا بـایـتنا سنستدرجهم من حیث لایعلمون
واملی لهم ان کیدی متین.
نزدیک کردن تدریجی مکذبان
قرآن به ورطه هلاکت و عذاب از سوی خداوند:
فذرنی ومن یکذب بهـذا الحدیث سنستدرجهم من حیث لایعلمون
واملی لهم ان کیدی متین.(بنابراین که مشارالیه «هذا» قرآن باشد.)
گرفتار شدن مکذبان صاحب مکنت به انواع عذابهای اخروی پس از مهلت یافتن در
دنیا:
وذرنی والمکذبین اولی النعمة ومهلهم قلیلا
ان لدینا انکالا وجحیما
وطعاما ذا غصة وعذابا الیما.
منافقان، مشمول کیفر استدراج:
واذا لقوا الذین ءامنوا قالوا ءامنا واذا خلوا الی شیـطینهم قالوا انا معکم انما نحن مستهزءون
الله یستهزئ بهم ویمدهم فی طغیـنهم یعمهون.
ابتلای منافقان به عذاب استدراج در دنیا پس از مهلت یافتن و برخوردار شدن از امکانات:
فلاتعجبک امولهم ولآ اولـدهم انما یریدالله لیعذبهم بها فی الحیوة الدنیا وتزهق انفسهم وهم کـفرون
ولاتعجبک امولهم واولـدهم انما یرید الله ان یعذبهم بها فی الدنیا وتزهق انفسهم وهم کـفرون.(آیات مذکور، به دلیل سیاق، مربوط به منافقان است.)
گرفتار شدن
ولید بن مغیره به
عذاب سخت پس از مهلت یافتن و بهرهمند شدن از رفاه و امکانات فراوان در دنیا:
ذرنی ومن خلقت وحیدا
وجعلت له ما لا ممدودا
وبنین شهودا
ومهدت له تمهیدا
سارهقه صعودا.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «مشمولان استدراج».