مصادیق آیات آفاقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مراد از آیات آفاقی، آفریده‌های خارج از وجود
انسان همانند
خورشید، ماه، ستارگان و سایر مخلوقات
خداوند متعال هستند.
قل ارءیتم ان اصبح ماؤکم غورا فمن یاتیکم بماء معین.
و نزلنا من السماء ماء مبـرکا فانبتنا به جنـت و حب الحصید.
و انزلنا من المعصرت ماء ثجاجا لنخرج به حبا و نباتا • و جنـت الفافا.
وانزلنا من السماء ماء بقدر فاسکنه فی الارض وانا علی ذهاب به لقـدرون.
الم تر ان الله انزل من السماء ماء فسلکه ینبیع فی الارض... ان فی ذلک لذکری لاولی الالبب.
... و جعلنا من الماء کل شیء حی...
و من ءایته انک تری الارض خشعة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت و ربت ان الذی احیاها لمحی الموتی...
و الذی نزل من السماء ماء بقدر فانشرنا به بلدة میتا...
و هو الذی مرج البحرین هذا عذب فرات و هذا ملح اجاج و جعل بینهما برزخا و حجرا محجورا. .
.. و جعل بین البحرین حاجزا...
و ما یستوی البحران هذا عذب فرات سائغ شرابه و هذا ملح اجاج... ذلکم الله ربکم...
مرج البحرین یلتقیان بینهما برزخ لایبغیان.
والله خلق کل دابة من ماء فمنهم من یمشی علی بطنه ومنهم من یمشی علی رجلین ومنهم من یمشی علی اربع یخلق الله ما یشاء ان الله علی کل شیء قدیر.
منظور از «ماء» به قرینه آیات دیگر، مثل «و جعلنا من الماء کل شی حی» می‌تواند همان آب اصطلاحی باشد.
... و اسقینکم ماء فراتا.
اخرج منها ماءها...
الذی جعل لکم من الشجر الاخضر نارا فاذا انتم منه توقدون.
الذی جعل لکم من الشجر الاخضر نارا فاذا انتم منه توقدون.
به قرینه «توقدون» می‌توان گفت مقصود از «نار» در آیه، آتش زنه است.
افرءیتم النار التی تورون ء انتم انشاتم شجرتها‌ام نحن المنشئون.
مفسران گفته‌اند: مقصود از درختی که از آن آتش تولید می‌شده، درخت مرخ و عفار بوده که با به هم ساییدن آن دو آتش ایجاد می‌شود.
فانجینـه واصحـب السفینة وجعلنـها ءایة للعــلمین.
مرجع ضمیر «ها» در آیات می‌تواند سفینه یا واقعه طوفان باشد، برداشت فوق براساس احتمال اول صورت پذیرفته است.
و حملنـه علی ذات الوح ودسر ولقد ترکنـها ءایة فهل من مدکر.
ان اول بیت وضع للناس للذی ببکة مبارکا... فیه ءایت بینت مقام ابرهیم... قل یاهل الکتب لم تکفرون بایت الله...
فجعلنا عــلیها سافلها وامطرنا علیهم حجارة من سجیل ان فی ذلک لایـت للمتوسمین وانها لبسبیل مقیم ان فی ذلک لایة للمؤمنین وان کان اصحـب الایکة لظــلمین فانتقمنا منهم وانهما لبامام مبین.
ولقد اتوا علی القریة التی امطرت مطر السوء افلم یکونوا یرونها بل کانوا لایرجون نشورا.
فتلک بیوتهم خاویة بما ظـلموا ان فی ذلک لایة لقوم یعلمون.
ولما جاءت رسلنا ابرهیم بالبشری قالوا انا مهلکوا اهل هـذه القریة ان اهلها کانوا ظــلمین انا منزلون علی اهل هذه القریة رجزا من السماء... و لقد ترکنا منها ءایة بینة لقوم یعقلون.
اولم یهد لهم کم اهلکنا من قبلهم من القرون یمشون فی مسـکنهم ان فی ذلک لایـت افلایسمعون.
برداشت فوق بر این اساس است که مرجع ضمیر در «قبلهم» و فاعل «یمشون» کافران مکه باشند.
ثم دمرنا الاخرین وانکم لتمرون علیهم مصبحین.
قالوا انا ارسلنا الی قوم مجرمین لنرسل علیهم حجارة من طین وترکنا فیها ءایة للذین یخافون العذاب الالیم.
الذی جعل لکم الارض فرشا والسماء بنـاء... فلاتجعلوا لله اندادا وانتم تعلمون.
هو الذی خلق لکم... ثم استوی الی السماء فسویـهن سبع سمـوت وهو بکل شیء علیم.
ان فی خلق السموت... لایت لقوم یعقلون.
ان فی خلق السموت... لایت لاولی الالبب.
وهو الذی خلق السمـوت والارض بالحق...
ان ربکم الله الذی خلق السموت...
ان ربکم الله الذی خلق السموت...
و هو الذی خلق السموت.... .
.. ا فی الله شک فاطر السموت... ا لم تر ان الله خلق السموت... الله الذی خلق السموت...
خلق السموت و الارض بالحق...
ولقد خلقنا فوقکم سبع طرائق وما کنا عن الخلق غـفلین.
خلق الله السموت و الارض بالحق ان فی ذلک لایة للمؤمنین و لئن سالتهم من خلق السموت... لیقولن الله...
و من ءایته خلق السموت...
خلق السموت بغیر عمد ترونها... هذا خلق الله...
الله الذی خلق السموت.... .
.. الذین تدعون من دون الله ارونی ماذا خلقوا من الارض‌ام لهم شرک فی السموت...
ا و لیس الذی خلق السموت و الارض بقادر علی ان یخلق مثلهم...
و من ءایته خلق السموت...
ا و لم یروا ان الله الذی خلق السموت...
و السماء بنینها بایید و انا لموسعون.
هو الذی خلق السموت...
الله الذی خلق سبع سمـوت...
الذی خلق سبع سموت طباقا...
ا لم تروا کیف خلق الله سبع سموت طباقا.
الم تر ان الله... و یمسک السماء ان تقع علی الارض الا باذنه ان الله بالناس لرءوف رحیم.
افلم یروا الی ما بین ایدیهم وما خلفهم من السماء والارض ان نشا نخسف بهم الارض او نسقط علیهم کسفا من السماء ان فی ذلک لایة لکل عبد منیب.
ان الله یمسک السمـوت والارض ان تزولا ولـئن زالتا ان امسکهما من احد من بعده...
الذی جعل لکم الارض فرشا و السماء بناء...
بناء، به معنای هر چیزی است که بر زمین علو و بلندی داشته باشد.
الله الذی رفع السموت... یدبر الامر یفصل الایت...
الله الذی جعل لکم الارض قرارا و السماء بناء...
افلم ینظروا الی السماء فوقهم کیف بنینها...
و السماء رفعها...
و بنینا فوقکم سبعا شدادا.
ء انتم اشد خلقا‌ام السماء بنیها رفع سمکها فسویها.
افلا ینظرون... و الی السماء کیف رفعت.
و من ءایـته ان تقوم السماء والارض بامره ثم اذا دعاکم دعوة من الارض اذا انتم تخرجون.
ان الله یمسک السمـوت والارض ان تزولا ولـئن زالتا ان امسکهما من احد من بعده انه کان حلیما غفورا.
افلم ینظروا الی السماء فوقهم کیف بنینـها وزینها وما لها من فروج.
الذی خلق سبع سمـوت طباقا ما تری فی خلق الرحمـن من تفـوت فارجع البصر هل تری من فطور.
قل انظروا ماذا فی السموت و الارض و ما تغنی الایت و النذر عن قوم لایؤمنون.
و جعلنا السماء سقفا محفوظا و هم عن ءایتها معرضون.
او لم یر الذین کفروا ان السموت و الارض کانتا رتقا ففتقنهما...
«رتق» در لغت به معنای به هم پیوسته بودن، و «فتق» جدا کردن بین دو چیز به هم پیوسته است.
او لم یر الذین کفروا ان السموت و الارض کانتا رتقا ففتقنهما...
والسماء بنینـها بایید وانا لموسعون.
بنابر این که «لموسعون» بیانگر گسترش خود آسمان‌ها باشد.
ان ربکم الله الذی خلق السمـوت والارض فی ستة ایام...
ان ربکم الله الذی خلق السمـوت والارض فی ستة ایام...
الذی خلق السمـوت والارض وما بینهما فی ستة ایام...
وهو الذی خلق السمـوت والارض فی ستة ایام...
الله الذی خلق السمـوت والارض وما بینهما فی ستة ایام...
فقضـیهن سبع سموت فی یومین...
و لقد خلقنا السمـوت والارض وما بینهما فی ستة ایام...
هو الذی خلق السمـوت والارض فی ستة ایام...
افلم یروا الی ما بین ایدیهم وما خلفهم من السماء والارض ان نشا نخسف بهم الارض او نسقط علیهم کسفا من السماء ان فی ذلک لایة لکل عبد منیب.
ولقد خلقنا فوقکم سبع طرائق وما کنا عن الخلق غـفلین.
فقضـیهن سبع سموت...
الله الذی خلق سبع سموت...
الذی خلق سبع سموت طباقا...
الم تروا کیف خلق الله سبع سموت طباقا.
وبنینا فوقکم سبعا شدادا.
ومن ثمرت النخیل والاعنـب تتخذون منه سکرا ورزقا حسنا ان فی ذلک لایة لقوم یعقلون.
وان لکم فی الانعـم لعبرة نسقیکم مما فی بطونه من بین فرث ودم لبنا خالصا سآئغا للشربین.
اولم یروا انا خلقنا لهم مما عملت ایدینا انعـما فهم لها مــلکون ولهم فیها منـفع و مشارب افلایشکرون.
ثم کلی من کل الثمرت فاسلکی سبل ربک ذللا یخرج من بطونها شراب مختلف الونه فیه شفآء للناس ان فی ذلک لایة لقوم یتفکرون.
... و السحاب المسخر بین السماء و الارض لایت...
... و انزل من السماء ماء...
احتمال دارد «السماء» به معنای فضا و عالم بالا یا به قرینه این که ابرها در آسمان قرار دارند، کنایه از ابرها باشد. برداشت، بنابر احتمال دوم است. .
.. و ما انزل الله من السماء من ماء... لایت لقوم یعقلون.
و هو الذی انزل من السماء ماء... ان فی ذلکم لایت لقوم یؤمنون.
و هو الذی یرسل الریح بشرا بین یدی رحمته حتی اذا اقلت سحابا ثقالا سقنه لبلد میت فانزلنا به الماء...... کذلک نصرف الایت.... .
.. و ینزل علیکم من السماء ماء.... .
.. کماء انزلناه من السماء... کذلک نفصل الایات لقوم یتفکرون.
هو الذی یریکم البرق خوفا و طمعا و ینشیء السحاب الثقال.
انزل من السماء ماء.... .
.. و انزل من السماء ماء.... .
.. فانزلنا من السماء ماء...
هو الذی انزل من السماء ماء...... ان فی ذلک لایة لقوم یتفکرون.
و الله انزل من السماء ماء... ان فی ذلک لایة لقوم یسمعون. .
.. کماء انزلناه من السماء... و کان الله علی کل شیء مقتدرا. .
.. و انزل من السماء ماء... • ... ان فی ذلک لایت لاولی النهی. .
.. و تری الارض هامدة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت و ربت...
ا لم تر ان الله انزل من السماء ماء فتصبح الارض مخضرة...
و انزلنا من السماء ماء بقدر...
ا لم تر ان الله یزجی سحابا ثم یؤلف بینه ثم یجعله رکاما فتری الودق یخرج من خلاله و ینزل من السماء من جبال فیها من برد...
و هو الذی ارسل الریح... و انزلنا من السماء ماء طهورا. .
.. و انزل لکم من السماء ماء... ا ءله مع الله...
و لئن سالتهم من نزل من السماء ماء... لیقولن الله.... .
.. و ینزل من السماء ماء... ان فی ذلک لایت لقوم یعقلون.
الله الذی یرسل الریح فتثیر سحابا فیبسطه فی السماء کیف یشاء و یجعله کسفا فتری الودق یخرج من خلاله.... .
.. و انزلنا من السماء ماء...
و الله الذی ارسل الریح فتثیر سحابا فسقنه الی بلد میت فاحیینا به الارض بعد موتها...
ا لم تر ان الله انزل من السماء ماء...
ا لم تر ان الله انزل من السماء ماء... ان فی ذلک لذکری...
و الذی نزل من السماء ماء بقدر.... .
.. و ما انزل الله من السماء من رزق... و تصریف الریح ءایت لقوم یعقلون.
و نزلنا من السماء ماء مبارکا...
افرءیتم الماء الذی تشربون ء انتم انزلتموه من المزن‌ام نحن المنزلون.
و انزلنا من المعصرت ماء ثجاجا.
و ظللنا علیکم الغمام و انزلنا علیکم المن و السلوی...
و قطعنهم اثنتی عشرة اسباطا امما... و ظللنا علیهم الغمام...
کذب اصحـب الایکة المرسلین فکذبوه فاخذهم عذاب یوم الظلة انه کان عذاب یوم عظیم ان فی ذلک لایة و ما کان اکثرهم مؤمنین.
منظور از «ظله» در آیه ابر آتش بار است که اصحاب ایکه به آن عذاب شدند.
او کالذی مر علی قریة وهی خاویة علی عروشها قال انی یحی هـذه الله بعد موتها فاماته الله مائة عام ثم بعثه... لبثت مائة عام فانظر الی طعامک وشرابک لم یتسنه وانظر الی حمارک ولنجعلک ءایة للناس وانظر الی العظام کیف ننشزها ثم نکسوها لحما فلما تبین له قال اعلم ان الله علی کل شیء قدیر.
و اذ قال ابرهیم رب ارنی کیف تحی الموتی... قال فخذ اربعة من الطیر فصرهن الیک ثم اجعل علی کل جبل منهن جزءا ثم ادعهن یاتینک سعیا و اعلم ان الله عزیز حکیم.
او کالذی مر علی قریة و هی خاویة علی عروشها قال انی یحیی هذه الله بعد موتها فاماته الله مائة عام ثم بعثه... و انظر الی حمارک و لنجعلک ءایة للناس...
و هو الذی انزل من السماء ماء فاخرجنا به نبات کل شیء... و الرمان... ان فی ذلکم لایت لقوم یؤمنون.
و هو الذی انشا جنـت معروشت... و الرمان...
و هو الذی انزل من السماء ماء فاخرجنا به نبات کل شیء... و الرمان مشتبها و غیر متشبه انظروا الی ثمره اذا اثمر و ینعه ان فی ذلکم لایت لقوم یؤمنون.
... وانزل التوریة والانجیل من قبل هدی للناس وانزل الفرقان ان الذین کفروا بایت الله...
و هو الذی انزل من السماء ماء فاخرجنا به نبات کل شیء... و جنـت من اعنب... ان فی ذلکم لایت لقوم یؤمنون.
و فی الارض قطع متجورت و جنـت من اعنب... ان فی ذلک لایت...
هو الذی انزل من السمآء مآء... ینبت لکم به الزرع والزیتون والنخیل والاعنـب ومن کل الثمرت ان فی ذلک لایة لقوم یتفکرون.
و ءایة لهم الارض المیتة احیینها... و جعلنا فیها جنـت من نخیل و اعنب...
انا صببنا الماء صبا ثم شققنا الارض شقا فانبتنا فیها حبا و عنبا و قضبا.
فانشانا لکم به جنـت من نخیل و اعنب...
و الله انزل من السماء ماء فاحیا به الارض بعد موتها... ومن ثمرت النخیل والاعنـب تتخذون منه سکرا ورزقا حسنا ان فی ذلک لایة لقوم یعقلون.
و هو الذی یرسل الریح بشرا بین یدی رحمته حتی اذا اقلت سحابا ثقالا سقنه لبلد میت فانزلنا به الماء...... کذلک نصرف الایت لقوم یشکرون.
و هو الذی ارسل الریـح بشرا بین یدی رحمته و انزلنا من السماء ماء طهورا. .
.. و من یرسل الریح بشرا بین یدی رحمته ا ءله مع الله...
و من ءایته ان یرسل الریح مبشرت و لیذیقکم من رحمته...
الله الذی یرسل الریح فتثیر سحابا فیبسطه فی السماء کیف یشاء و یجعله کسفا فتری الودق یخرج من خلاله...
و الله الذی ارسل الریح فتثیر سحابا فسقنه الی بلد میت فاحیینا به الارض بعد موتها...
هو الذی یسیرکم فی البر والبحر حتی اذا کنتم فی الفلک وجرین بهم بریح طیبة وفرحوا بها جآءتها ریح عاصف وجآءهم الموج من کل مکان وظنوا انهم احیط بهم دعوا الله مخلصین له الدین لـئن انجیتنا من هـذه لنکونن من الشکرین.
و من ءایته ان یرسل الریح مبشرت... و لتجری الفلک بامره...
و من ءایته الجوار فی البحر کالاعلم • ان یشا یسکن الریح...
... و تصریف الریح... لایت لقوم یعقلون. .
.. و تصریف الریح ءایت لقوم یعقلون.
و ارسلنا الریح لوقح...
«تصریف الریح» به معنای گرداندن باد از جهتی به جهت دیگر است.
... و تصریف الریح... لایت لقوم یعقلون.
«لواقح» جمع «لاقح» به معنای بارورکننده‌ها است که به قرینه جمله «فانزلنا من السماء» که با فاء تفریع آمده است می‌تواند بارور کردن ابرها برای نزول باران باشد. .
.. و تصریف الریح ءایت لقوم یعقلون.
الذی جعل لکم الارض فراشا... و انزل من السماء ماء...
«السماء» احتمال دارد به معنای عالم بالا و فضا یا به قرینه این که ابرها در آسمان قرار دارند، کنایه از ابر باشد..
.. و ما انزل الله من السماء من ماء... لایت لقوم یعقلون.
و هو الذی انزل من السماء ماء... ان فی ذلکم لایت لقوم یؤمنون. .
.. حتی اذا اقلت سحابا ثقالا سقنه لبلد میت فانزلنا به الماء.... .
.. و ینزل علیکم من السماء ماء.... .
.. کماء انزلناه من السماء... کذلک نفصل الایات لقوم یتفکرون.
انزل من السماء ماء.... .
.. و انزل من السماء ماء.... .
.. فانزلنا من السماء ماء...
هو الذی انزل من السماء ماء...... ان فی ذلک لایة لقوم یتفکرون.
و الله انزل من السماء ماء... ان فی ذلک لایة لقوم یسمعون. .
.. کماء انزلناه من السماء... و کان الله علی کل شیء مقتدرا. .
.. و انزل من السماء ماء... • ... ان فی ذلک لایت لاولی النهی. .
.. و تری الارض هامدة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت و ربت...
ا لم تر ان الله انزل من السماء ماء فتصبح الارض مخضرة...
و انزلنا من السماء ماء بقدر...
ا لم تر ان الله یزجی سحابا ثم یؤلف بینه ثم یجعله رکاما فتری الودق یخرج من خلاله و ینزل من السماء من جبال فیها من برد...
و هو الذی ارسل الریح... و انزلنا من السماء ماء طهورا. .
.. و انزل لکم من السماء ماء... ا ءله مع الله...
و لئن سالتهم من نزل من السماء ماء... لیقولن الله.... .
.. و ینزل من السماء ماء... ان فی ذلک لایت لقوم یعقلون.
الله الذی یرسل الریح فتثیر سحابا فیبسطه فی السماء کیف یشاء و یجعله کسفا فتری الودق یخرج من خلاله.... .
.. و انزلنا من السماء ماء...
ان الله عنده علم الساعة و ینزل الغیث...
الم تر ان الله انزل من السماء ماء...
ا لم تر ان الله انزل من السماء ماء... ان فی ذلک لذکری...
و من ءایته انک تری الارض خشعة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت و ربت...
و هو الذی ینزل الغیث...
و الذی نزل من السماء ماء بقدر.... .
.. و ما انزل الله من السماء من رزق... ءایت لقوم یعقلون.
و نزلنا من السماء ماء مبارکا...
افرءیتم الماء الذی تشربون ء انتم انزلتموه من المزن‌ام نحن المنزلون.
و انزلنا من المعصرت ماء ثجاجا.
انا صببنا الماء صبا.
و هو الذی انزل من السماء ماء فاخرجنا به نبات کل شیء... و من النخل من طلعها قنوان دانیة و جنـت من اعنب و الزیتون و الرمان... ان فی ذلکم لایت لقوم یؤمنون.
و هو الذی انشا جنـت معروشت و غیر معروشت و النخل و الزرع مختلفا اکله و الزیتون و الرمان...
و فی الارض قطع متجورت و جنـت من اعنب و زرع و نخیل... ان فی ذلک لایت لقوم یعقلون.
هو الذی انزل من السماء ماء... ینبت لکم به الزرع و الزیتون و النخیل و الاعنب و من کل الثمرت ان فی ذلک لایة لقوم یتفکرون.
فانشانا لکم به جنـت من نخیل و اعنب... و شجرة تخرج من طور سیناء تنبت بالدهن و صبغ للاکلین.
و ءایة لهم الارض المیتة احیینها و اخرجنا منها حبا... و جعلنا فیها جنـت من نخیل و اعنب...
انا صببنا الماء صبا ثم شققنا الارض شقا فانبتنا فیها حبا و عنبا و قضبا و زیتونا و نخلا و حدائق غلبا.
و انزلنا من السماء ماء بقدر... فانشانا لکم به جنـت من نخیل و اعنب.... .
.. و انزل لکم من السماء ماء فانبتنا به حدائق ذات بهجة ما کان لکم ان تنبتوا شجرها ا ءله مع الله...
و انزلنا من المعصرت ماء ثجاجا لنخرج به حبا و نباتا و جنـت الفافا.
لقد کان لسبا فی مسکنهم ءایة جنتان عن یمین و شمال...
و نزلنا من السماء ماء مبارکا فانبتنا به جنـت و حب الحصید و النخل باسقت لها طلع نضید.
و لقد جعلنا فی السماء بروجا...
تبارک الذی جعل فی السماء بروجا...
هو الذی یریکم البرق خوفا وطمعا...
و من ءایـته یریکم البرق خوفا وطمعا... ان فی ذلک لایت لقوم یعقلون.
ام حسبت ان اصحب الکهف و الرقیم کانوا من ءایتنا عجبا فضربنا علی ءاذانهم فی الکهف سنین عددا ثم بعثنهم...
باران؛
چشمه؛
دریا؛
نهر؛
آسمان؛
ابرها؛
برج‌های آسمانی؛
برق آسمانی؛
خورشید؛
ستارگان؛
طوفان؛
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «مصادیق آیات آفاقی».
