طبقه اول مفسران شیعه، تعدادی از اصحاب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ائمه اطهار علیهم‌السّلام هستند که روایات تفسیری را ضبط و نقل کرده‌اند؛ مانند: ۱. ابن عباس ، از شیعیان و شاگردان امام علی علیه‌السّلام، که در زمان رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دوازده یا سیزده سال داشته است؛ ۲. ابی بن کعب معروف به سیدالقراء که ائمه علیه‌السّلام قرائت وی را تایید و منطبق بر قرائت اهل بیت علیه‌السّلام خوانده‌اند؛ ۳. جابر بن عبدالله انصاری از صحابه عظیم الشان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم که تا زمان امام باقر علیه‌السّلام زنده بود؛ ۴. عبدالله بن مسعود که مورد وثوق و اعتماد اهل قرائت و تفسیر است؛ ۵. کسانی همچون زراره ، محمد بن مسلم ، معروف، جریر و… که روایت تفسیری را از ائمه اهل بیت علیه‌السّلام فراگرفته‌اند.
اما طبقات مفسران نزد اهل سنت، با آن چه شیعه می‌گوید، متفاوت است؛ زیرا آنان اقوال صحابه و تابعان را همسان روایت نبوی می‌دانند. بنابراین، طبقه اول مفسران نزد اهل سنت عبارت است از: ابی بن کعب؛ عبدالله بن مسعود؛ جابر بن عبدالله؛ ابوسعید خدری ؛ عبدالله بن زبیر ؛ عبدالله بن عمر ؛ انس ؛ ابوهریره ؛ ابوموسی ؛ و از همه معروف تر عبدالله بن عباس .
علامه طباطبایی رحمة‌الله‌علیه می‌فرماید: روش مفسران طبقه اول اهل سنت این بود که گاهی شنیده‌های خود از پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در معانی آیات قرآنی را در شکل روایت مسند نقل می‌کردند. این احادیث از اول تا آخر قرآن جمعا دویست و چهل و چند حدیثند که سند بسیاری از آن‌ها ضعیف و متن برخی از آن‌ها منکر است، و گاهی تفسیر قرآن را به صورت اظهارنظر، بدون اسناد به پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم القا می‌کردند. متاخران اهل سنت این قسم را نیز جزء روایات نبوی در تفسیر می‌شمارند.
[۱]طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، قرآن دراسلام، ص (۸۲-۸۳).
[۲]طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، قرآن دراسلام، ص (۷۲-۷۴).
[۳]ذهبی، محمد حسین، -۱۹۷۷م، التفسیروالمفسرون، ج۱، ص (۶۹-۹۶).
