مقدمه موصله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مقدمه موصله، مقدمه‌ای که
ذی المقدمه به دنبال آن آمده می باشد.
مقدمه موصله، مقدمه‌ای است که پس از تحقق آن در خارج، ذی المقدمه (
واجب ) نیز محقق می‌گردد، خواه قصد انجام ذی المقدمه و وصول به آن شده باشد یا نه.
توضیح:
یکی از دیدگاه‌های موجود درباره
مقدمه واجب ، اعتقاد به
وجوب مقدمه موصله است. این نظر مربوط به مرحوم «
صاحب فصول »وی معتقد است مقدمه‌ای واجب است که ایصال خارجی به ذی المقدمه داشته باشد و صرف قصد ایصال (
قصد توصل ) که نظر مرحوم «
شیخ انصاری » است در وجوب آن کافی نیست؛ بنابراین، مقدمه‌ای واجب است که دارای عنوان «
ایصال » باشد؛ یعنی در خارج بر آن ذی المقدمه مترتب شود، به گونه‌ای که اگر
مقدمه در خارج انجام شد نمی‌توان گفت آن مقدمه، واجب است، بلکه اگر ذی المقدمه تحقق پیدا کرد، از وجوب مقدمه
کشف می‌کند، وگرنه از عدم وجوب مقدمه
کاشف است؛ برای
مثال ، اگر پس از
وضو نماز انجام نشد، معلوم می‌شود که آن وضو واجب نبوده است.
نکته:
تفاوت
مقدمه تولیدی و موصله در این است که با انجام مقدمه تولیدی، ذی المقدمه به طور قهری و غیر ارادی محقق می‌شود؛ برای مثال، با قطع چهار
رگ گردن حیوان حلال گوشت با همه شرایط، ذی المقدمه که
تذکیه است، به طور قهری حاصل می‌شود؛ به خلاف مقدمه موصله که اگر انجام بگیرد، ممکن است ذی المقدمه آن به طور ارادی (نه غیر ارادی و قهری) به وجود آید، که در صورت تحقق ذی المقدمه، به مقدمه آن، موصله اطلاق می‌شود؛ برای مثال، با گذاشتن نردبان برای رفتن به پشت بام، بالا رفتن به پشت بام قهری نیست، بلکه این عمل در صورتی که شخص آن را اراده نماید حاصل می‌گردد.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مقدمه موصله».
