مناظره درباره ایمان امام علی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علی (علیه‌السلام) اسبق از همه مسلمین
ایمان آورد، براین اساس فضلیت دیگری نیز برای او در این باب ثابت می‌شود و آن از خصائص مخصوصه اوست و آن این است که
اسلام علی (علیه‌السلام) از روی
فطرت بود ولی اسلام
ابوبکر و
عمر و
عثمان از
کفر بوده؛ چرا که آنها سالیان
سال در مقابل بت‌ها سجده می‌کردند و بیش از نیمی از
عمر خود را مشرک بودند، در حالیکه علی (علیه‌السلام) طرفة‌العینی میل به کفر و
شرک ننمود.
دانشمند سنّی: این مطلب ثابت است و احدی این معنا را انکار نکرده که علی (علیه‌السلام) اسبق از همه امت، در
اسلام بوده و خلفای معظم (ابوبکر و عمر و عثمان) مدتی بعد از آن حضرت ایمان آوردند ولی
ایمان آنها با ایمان علی (علیه‌السلام) فرق داشت وقطعاً ایمان آنها از ایمان علی (علیه‌السلام) افضل بوده زیرا علی (علیه‌السلام) طفلی نابالغ بود ولی ابوبکر و عمر و عثمان هرسه شیخی کبیر و با عقلی کامل بودند و بدیهی است که ایمان صاحب
عقل کامل از ایمان طفلی نورسیده و نابالغ افضل است؛ بعلاوه اینکه ایمان علی (علیه‌السلام) از روی
تقلید بوده زیرا قطعاً بچه نابالغ و غیر مکلّف ایمان نمی‌آورد مگر از روی تقلید و ما می‌دانیم که علی (علیه‌السلام) هنگامی که ایمان آورد، طفلی دوازده یا سیزده ساله بوده و تکلیفی بر او نبوده و لذا باید گفت قطعاً تقلیداً ایمان آورده ولی ایمان سایر خلفاء تحقیقی و از روی فکر و
اندیشه بوده و ایمان تحقیقی از ایمان تقلیدی افضل است.
مرحوم
سلطان الواعظین: از شما سؤالی می‌کنم که آیا ایمان
علی (علیه‌السلام) در حالیکه طفل بود به
میل و
اراده خودش بوده یا به دعوت
رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) ایمان آورد؟
دانشمند سنّی: جواب شما مسلم است که به دعوت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) بوده نه به میل و اراده خود.
مرحوم سلطان الواعظین: آیا رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، علی (علیه‌السلام) را
دعوت به اسلام نمود و می‌دانست که تکلیفی بر طفل قبل از
بلوغ نیست یا نمی‌دانست؟ اگر بگویید نمی‌دانست، نسبت
جهل به آن حضرت داده‌اید و اگر می‌دانست که طفل صبی را تکلیفی در
دین نمی‌باشد، ولی مع ذلک او را دعوت به اسلام کرده، در این صورت باید بگویید کار لغو و عبث و بی جایی کرده و بدیهی است که نسبت دادن لغو و عبث به رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) محققاً کفر است، زیرا که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) مبرّا و به دور از عبث و لغو است و
خداوند در مورد او فرموده است: «و ما ینطق عن الهوی•ان هو الّا وحی یوحی؛
و هرگز از روی هوای نفس سخن نمی‌گوید• آنچه آورده چیزی جز
وحی نیست که به او وحی شده است».
پس باید گفت که رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) قطعاً علی (علیه‌السلام) را لایق و آماده دعوت می‌دانسته و لذا او را به اسلام دعوت کرده؛ علاوه بر این، صغر
سن منافی با کمال عقل نیست، زیرا بلوغ دلیل بر
وجوب تکلیف نیست بلکه بلوغ در
احکام شرعیه مراعات می‌شود نه در امور عقلیّه و ایمان از امور عقلیّه است نه تکلیف شرعی؛ پس ایمان علی (علیه‌السلام) در کوچکی از فضایل آن حضرت می‌باشد.
نظیر این مطلب را خداوند متعال درباره
حضرت عیسی بن
مریم (علیه‌السلام) که تازه به دنیا آمده بود چنین خبر می‌دهد که گفت: «انّی عبدالله آتانی الکتاب و جعلنی نبیّا و جعلنی مبارکا؛
(ناگهان عیسی
زبان به سخن گشود) گفت من بنده خدایم به من کتاب (آسمانی) داده و مرا پیامبر قرار داده است».
و درباره
حضرت یحیی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «و آتیناه الحکم صبیّا؛
و ما فرمان نبوت (و عقل کافی) در کودکی به او دادیم».
علاوه بر تمام اینها، بسیاری از علمای بزرگ
اهل سنت به این مطلب اعتراف کرده‌اند؛ مثلاً سلیمان بلخی از احمد بن عبدالله شافعی از عمر بن خطاب نقل می‌کند که گفت: «من و ابوبکر و ابو‌عبیده جرّاح و جماعتی از
صحابه خدمت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) بودیم؛ پس آن حضرت
دست مبارک را بر
شانه علی بن ابیطالب (علیه‌السلام) زد و فرمود: «یا علیّ! انت اوّل المؤمنین ایمانا و اوّلهم اسلاما و انت منّی بمنزلة هارون من موسی».
و نیز امام
احمد بن حنبل در
مسند نقل می‌کند که
ابن عباس گفت: «من و ابوبکر و ابوعبیدة جراح و جمع دیگری از صحابه در خدمت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) بودیم، پس آن حضرت دست مبارک را به کتف علی بن ابیطالب (علیه‌السلام) زد و فرمود: «یا علیّ! انت اوّل المسلمین اسلاما و انت اوّل المؤمنین ایمانا و انْت منّی بمنزلة‌هارون من موسی؛ کذب یا علیّ من زعم انّه یحبّنی و یبغضک».
پس علاوه بر آنکه علی (علیه‌السلام) اسبق از همه مسلمین ایمان آورد، فضلیت دیگری نیز برای او در این باب ثابت می‌شود و آن از خصائص مخصوصه اوست و آن این است که اسلام علی (علیه‌السلام) از روی
فطرت بود ولی اسلام ابوبکر و عمر و عثمان از کفر بوده؛ چرا که آنها سالیان سال در مقابل بت‌ها سجده می‌کردند و بیش از نیمی از عمر خود را مشرک بودند، در حالیکه
علی (علیه‌السلام) طرفة‌العینی میل به کفر و شرک ننمود؛ چنانچه خود آن حضرت در
نهج البلاغه فرموده است: «فانی ولدّت علی الفطرة و سبقْت الی الایمان و الهجرة»
دانشمند سنّی چون این دلائل محکم و متقن را شنید، دم فرو بست و چیزی نگفت.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مناظره درباره ایمان امام علی»، تاریخ بازیابی ۹۵/۷/۲۹.
