مُعَطَّلَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُعَطَّلَة:
(وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشيدٍ) مُعَطَّلَة: به معنى «بيهوده و بى‌حاصل» است
و «بئر معطّلة» كنايه از چاهى است كه خالى از آب است.
جالب اين كه در رواياتى كه از طرف اهل بيت (ع) به ما رسيده جمله «و بئر معطّلة» در آيه مورد بحث، به علما و دانشمندانى كه در جامعه تنها مانده‌اند و كسى از علومشان بهره نمى‌گيرد تفسير شده است.
از امام موسى بن جعفر (ع) در تفسير جمله
(وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشيدٍ) مى‌خوانيم:
«چاه معطّل كه از آن بهره نمى‌گيرند، امام خاموش و قصر محكم سربرافراشته امام ناطق است.»
نظير همين مضمون از امام صادق (ع) نيز نقل شده است.
به موردی از کاربرد
مُعَطَّلَة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها وَ هی ظالِمَةٌ فَهیَ خاويَةٌ عَلَى عُروشِها وَ بِئْرٍ مُّعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَّشيدٍ) (چه بسيار اهل شهرها و آبادی‌هايى كه آن‌ها را نابود و هلاک كرديم در حالى كه ستمكار بودند و ديوارهاى آن بر روى سقف‌هايش فرو ريخت و چه بسيار چاه پر آب و قصرهاى محكم و مرتفع كه بى‌صاحب ماند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ) يعنى چاهى كه ديگر كسى از اهل آبادى كنار آن نمى‌آيد تا آب بردارد، چون كسى در آبادى نمانده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُعَطَّلَة»، ج۳، ص۱۹۴.
