میرزایوسف تبریزی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مجتهد تبریزی، حاج میرزا یوسف
از علمای بزرگ و منتفذ مجاهد ایران در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری. وی در ۱۱۶۷ ق (احتمالاً در تبریز) به دنیا آمد. پدرش عبدالفتاح نام داشت. وی پس از تحصیل مقدمات و سطح،برای ادامه تحصیل به کرلا رفت و در درس وحید بهبهانی حاضر شد و از او تلمذنمود و چنانکه یکی از نوادگانش در کتاب تاریخ اولاد الاطهار نوشته، وی در ۱۱۸۰ ق از وحید اجازه گرفت به نوشته آقابزرگ تهرانی در الذریعه،یکی از دو تاریخ تولد و یا اجازه اشتباه است، زیرا که وی هنگامی دریافت اجازه، سیزده ساله و نابالغ بوده که غلط است.
به هر روی میرزا یوسف نزد وحید بهبهانی درس خواند و به مقام علمی بزرگی رسید. مؤلف معارف الرجال او را جزو «افاضل شاگردان» وحید برشمرده است.
علامه طباطبایی نیز درباره او می نویسد: «مرحوم حاج میرزا یوسف مجتهد، در عهد خویش کمتصدر و مقدم او از جمله معاریف تبریز و جمع کرده بود میان علم و عمل و متصدی مرافعات و محاکمات شرعیه نیز بوده است. شخصی مرتاض و متهجد و مستجات الدعوه بوده و به همین جهت خاندان ایشان از زمان حیات آن مرحوم تا این ازمنه، محل توجه عامه مردم (تبریز) و مورد نذورات بوده اند».
پس از پایان تحصیلات به زادگاهش بازگشت و امامت جماعت «مسجد استاد و شاگرد» تبریز را که به تازگی به فرمان عباس میرزا (ولیعهد فتحعلی شاه)، تعمیر شده بود، برعهده گرفت. این مسجد از آن زمان تکانون به نام وی به «مسجد حاج میرز یوسف آقا» شهرت دارد.
در ۱۲۲۸ ق، به خواهش عباس میرزا، علمای بزرگ ایران و عراق فتاوی و رساله های جهادی در لزوم جهاد با روس ها نوشتند که از جمله آنان میرزا یوسف بود که رساله الجهادیه را نوشت.
حاج میرزا یوسف در ۱۲۴۲ ق ـ یک سال پیش از شکست دوم ایران از روسیه که به انعقاد معاهده ترکمانچای انجامید ـ درگذشت.
آثار او از این قرار است: الجهادیه،مسود الحدود فی بیان الحدود، الخراجیه، زهرالحساب.
منابع: تاریخ و جغرافیای دارالسطنه تبریز،۱۴۵، ۱۴۶، ۳۱۸، جهادیه (خطی) ش ۲۳۴۳، دانشمندان آذربایجان، ۵۷۸؛ الذریعه الی تصانیف الشیعه،۲۹۸:۵؛ معارف الرجال فی تراجم العلما و الادباء، ۱۲۲:۱، مفاخر آذربایجان، ۱: ۱۲۸-۱۲۹؛ وحید بهبهانی،
