• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نزه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَزْه (به فتح نون و سکون زاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای دور كردن است.
نَزاهَة (به فتح نون و هاء) به معنای دور شدن از هر مكروه آمده است.
تَنْزيه (به فته تاء و سکون نون) به معنای دور كردن است.
این کلمه پنج بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَزْه: (مثل عقل) به معنای دور كردن است.
«نَزَهَ‌ ابلَهُ‌: باعدها عن الماء»
نَزاهَة: به معنای دور شدن از هر مكروه آمده است.
تَنْزيه: به معنای دور كردن است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - حکمت ۲۴۳

چنان‌كه امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرمايد: «فَرَضَ اللهُ الاِْيمانَ تَطْهيراً مِنَ الشِّرْكِ، وَ الصّلاَةَ تَنْزيهاً عَنِ الْكِبْرِ» (خداوند، ایمان را به خاطر تطهير دل از شرک واجب فرمود و نماز را براى پاک شدن از كبر.) (شرح‌های حکمت: )

۲.۲ - خطبه ۱۹۳

حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف اهل تقوی فرموده: «بُعْدُهُ عَمَّنْ تَباعَدَ عَنْهُ زُهْدٌ وَ نَزاهَةٌ وَ دُنوُّهُ مِمَّنْ دَنا مِنَهُ لينٌ وَ رَحْمَةٌ» «دورى او از كسی كه از او دورى مى‌كند، زهد و دور شدن از مكروه است و نزديكى او به آن‌كه نزديک مى‌شود، نرمى و رحمت است.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه

حضرت در مقام موعظه فرمايد: «وَ كُونُو عَنِ الدُّنْيا نُزَّاهاً، وَ إِلَى الاْخِرَةِ وُلاَّهاً وَ لاَ تَضَعُوا مَنْ رَفَعَتْهُ التَّقْوَى.» «از دنيا دور شوندگان و به آخرت عاشقان باشيد.» (شرح‌های خطبه: )


این کلمه پنج بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۲۷.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۳۶۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۳۸۷.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۳۸۷.    
۵. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۳۶۴.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، حکمت ۲۴۳.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۸، حکمت ۲۵۲.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۲، حکمت ۲۵۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۳، حکمت ۲۵۲.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۱.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۱.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۴، ص۸۵.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۲۰.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۸۶.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۸۳، خطبه ۱۹۳.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۸۹، خطبه ۱۹۱.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۶، خطبه ۱۹۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۷، خطبه ۱۹۳.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۵۰.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۷۰.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۵۹۱.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۵۸.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۴۹.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۴، خطبه ۱۹۱.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۵۸، خطبه ۱۸۶.    
۲۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۸۴، خطبه ۱۹۱.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۳، خطبه ۱۹۱.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۷۰.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۸۵.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۳۳۹.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۵۳.    
۳۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۱۶.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، حکمت ۲۴۳.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۸۳، خطبه ۱۹۳.    
۳۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۴، خطبه ۱۹۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نزه»، ج۲، ص۱۰۲۷.    






جعبه ابزار