• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نسب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَسَب (به فتح نون و سین) از واژگان نهج البلاغه به دو معنا آمده است:

• قرابت
• توصيف و نسبت دادن
مُناسَبَت: (به ضم میم و فتح سین و باء) به معنای مشاكلت و مماثلت است.
مواردى از آن به هر دو معنى در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَسَب: (مثل شرف) به دو معنا آمده است:
• قرابت
• توصيف و نسبت دادن
«النسب: القرابة»
مُناسَبَت: به معنای مشاكلت و مماثلت است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - حکمت ۱۲۰

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در حكمت ۱۲۵ فرموده: «لاََنْسُبَنَّ الاِْسْلاَمَ نِسْبَةً لَمْ يَنسُبْها أَحَدٌ قَبْلِي: الاِْسْلاَمُ هُوَ التَّسْلِيمُ، وَ التَّسْلِيمُ هُوَ الْيَقِينُ، وَ الْيَقِينُ هُوَ التَّصْدِيقُ.» «يعنى وصف مى‌كنم اسلام را وصفى كه كسى قبل از من نكرده است، كه خلاصه‌اش اعتقاد و عمل است.» (شرح های خطبه:)

۲.۲ - حکمت ۲۴۳

حضرت فرموده: «وَ فَرَضَ اللهُ .... تَرْكَ الزِّنَى تَحْصِيناً لِلنَّسَبِ.» «خداوند ترک زنا را براى حفظ نسب و ترک لواط را براى تكثير نسل واجب فرمود.» (شرح‌های حکمت: )
منظورش نسب معروف و قرابت و عدم اختلاط نسل است.

۲.۳ - خطبه ۱۰۷

حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «وَ صارَ الْفُسوقُ نَسَباً» (اسلام را همچون پوستينى وارونه مى‌پوشند.) (شرح‌های خطبه: )
منظور وسيله پيوند و قرابت است.


مواردى از آن به هر دو معنى در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۲۸.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۱۷۱.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۳۹۰.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۱۷۱.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۰۱، حکمت ۱۲۰.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۸۰، حکمت ۱۲۵.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۹۱، حکمت ۱۲۵.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۱.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۴۳.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۹۰.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۱۳.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص، حمت۲۴۳.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۰۸، حکمت۲۵۲.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۲، حکمت۲۵۲.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۳، حکمت۲۵۲.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۱.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۴.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۹۵.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۲۱.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۸۹.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۴۳، خطبه۱۰۷.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۰۹، خطبه۱۰۶.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۷، خطبه۱۰۸.    
۲۶. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۱، خطبه۱۰۸.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۶.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۴۵.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۰۳.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۹۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نسب»، ج۲، ص۱۰۲۸.    






جعبه ابزار