نعیم (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَعیم (به فتح نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای
نعمت وسیع و کثیر است. این لفظ هفده بار در
قرآن مجید به کار رفته است.
نَعیم:
نعمت وسیع و کثیر است و
راغب گوید: «النَّعِیمُ: النّعمة الکثیرة».
قاموس و
اقرب،
مال، و
صحاح، مطلق نعمت گفته است.
از
طبرسی ظاهر می‌شود که قید کثرت را لازم نشمرده؛
المنار نیز قید کثرة را دارد.
(وَ لَاَدْخَلْناهُمْ جَنَّاتِ النَّعِیمِ) «آنها را به
جنّات پر نعمت داخل می‌کنیم».
(لَهُمْ فِیها نَعِیمٌ مُقِیمٌ) «برای آنها در
بهشت نعمت فراوانی است پیوسته».
این لفظ هفده بار در قرآن مجید بکار رفته که همه درباره نعمت
بهشت است، مگر:
(ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ) (سپس در آن روز همه شما از نعمت‌هاى الهى بازپرسى خواهيد شد)
که درباره نعمت
دنیا است. ظاهرا الف و لام در آن برای استغراق باشد، یعنی: «از تمام نعمت‌ها مسئول می‌شوید». مسئول شدن از نعمت‌ها مسئول شدن از
دین است که آیا از آنها مطابق دین استفاده کردید یا نه؟.
در
برهان از
امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده:
«قَالَ: نَحْنُ النَّعِیمُ» و در روایت دیگری از آن حضرت که فرمود:
«قَالَ: تُسْاَلُ هَذِهِ الْاُمَّةُ عَمَّا اَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهَا بِرَسُولِهِ ثُمَّ بِالْاَئِمَّةِ» و در روایت سوم از
حضرت باقر (علیه‌السّلام) که فرمود:
«اِنَّمَا یَسْاَلُکُمْ عَمَّا اَنْتُمْ عَلَیْهِ مِنَ الْحَقِّ» و در روایت چهارم از حضرت صادق (علیه‌السّلام) نقل کرده که فرمود:
«وَ اللَّهِ مَا هُوَ الطَّعَامُ وَ الشَّرَابُ وَ لَکِنْ وَلَایَتُنَا اَهْلَ الْبَیْتِ».
المیزان تمام نعمت‌ها را داخل در نعمت دین دانسته و منافاتی میان عموم
آیه و
روایات نمی‌داند.
این لفظ هفده بار در
قرآن مجید به کار رفته است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "نعمت"، ج۷، ص۸۶.
