|
| ||||||||||||||||||||||||||||
احمدرضا پهلوی، کاخ \ kāx-e ahmad-rezā pahlavī\، ساخته در دوره پهلوی اول (۱۳۰۴‑۱۳۵۹ هـ.ش)، در ضلع شمالی سعدآباد نزدیک دربند، دو طبقه ساده بدون تزئینات برجسته و دارای گاراژ اختصاصی است. پس از انقلاب به ریاست جمهوری واگذار شد؛ در اوایل (دهه ۱۳۸۰ هـ.ش) پس از مرمت بخشی به کتابخانه‌ای با حدود ۱۰ هزار جلد کتاب تخصصی تبدیل شد. بخش دیگر ابتدا به خبرگزاری میراث فرهنگی اختصاص یافت و پس از انتقال آن به کاخ نیاوران، به فرماندهی حفاظت و اطلاعات و یگان ویژه پاسداران میراث فرهنگی منتقل شد. به دلیل عدم داشتن ویژگی‌های معماری شاخص، کاربری داخلی کاخ به مرور زمان تغییر یافته و امروز به‌عنوان مرکز اداری و کتابخانه‌ای مورد استفاده است. محل اقامت احمدرضا پهلوی (۱۳۰۴- ۱۳۵۹ هـ.ش)، هشتمین فرزند و پنجمین پسر رضا شاه پهلوی. کاخ احمدرضا در دوره‌ی پهلوی اول ساخته شد. نام معمار و طراح آن مشخص نیست، اما این ساختمان برخلاف دیگر کاخ‌های سعدآباد که بیشتر معماری برجسته‌ای چه در نما و چه در فضای داخلی دارند، بنایی ساده در دو طبقه و فاقد تزیینات خاص معماری است و از این لحاظ کمتر به دیگر بناها و کاخ‌های سعدآباد شباهت دارد. این کاخ که در ضلع شمالی مجموعه و نزدیکِ درِ دربند جای دارد، دور افتاده و مهجور به نظر می‌رسد. کاخ احمدرضا جزو معدود ساختمانهای سعدآباد است که گاراژ اختصاصی داشته و براساس اسناد تاریخی موجود در مرکز اسناد سعدآباد به نظر می‌رسد که احمدرضا پهلوی در این ساختمان زندگیِ با فاصله و به نوعی در انزوا را در ارتباط با خانواده‌ی پهلوی می‌گذرانده است. این بنا به‌سبب فقدان ارزشهای شاخص معماری و تاریخی، بیش از دیگر بناهای سعدآباد به‌ویژه در فضاهای داخلی به تناسب کاربری تغییر کرده است. در نخستین سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، کاخ احمدرضا پهلوی در اختیار نهادهای حکومتی و ریاست جمهوری قرار گرفت. اوایل دهه‌ی (۱۳۸۰ هـ.ش) پس از مرمت و نوسازی، بخشی از آن به کتابخانه تبدیل شد و مجموعه‌ی کتاب‌هایی از اداره‌ی کل موزه‌ها، کاخ‌های سعدآباد و اداره‌های مختلف سازمان میراث فرهنگی به آن‌جا منتقل گردید. کتابخانه‌ی سعدآباد در طبقه‌ی فوقانی ضلع غربی کاخ احمدرضا پهلوی واقع شده است و با حدود ۱۰ هزار جلد کتاب در حوزه‌های ادبیات، تاریخ، جغرافیا، باستان‌شناسی، هنر، معماری و مرمت آثار و بناهای تاریخی، کتابخانه‌ای تخصصی به شمار می‌رود. تقریباً هم‌زمان با راه‌اندازی کتابخانه‌ی سعدآباد، بخش دیگری از این بنا در ضلع شرقی مدتی در اختیار خبرگزاری میراث فرهنگی قرار گرفت، اما چندی بعد با انتقال این خبرگزاری به کاخ نیاوران، این ساختمان بار دیگر تغییر کاربری یافت و تاکنون فرماندهی حفاظت و اطلاعات و یگان ویژه‌ی پاسداران میراث فرهنگی در این ساختمان مستقر است. • لالمی، شیده، دانشنامه تهران بزرگ، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «کاخ احمدرضا پهلوی»، ص۴۸. رده‌های این صفحه : دانشنامه تهران بزرگ | کاخ‌های تهران
|
||||||||||||||||||||||||||||
