کبس (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كَبْس (به فتح کاف و سکون باء ) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پر كردن و مخفى كردن است. این کلمه دو بار در
نهج البلاغه آمده است.
'
''كَبْس'''
به معنای پر كردن و مخفى كردن است. «كبس البئر» يعنى چاه را با خاک پر كرد.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره خلقت
زمین فرموده:
«كَبَسَ الاَْرْضَ عَلى مَوْرِ أَمْوَاج مُسْتَفْحِلَة وَ لُجَجِ بِحَار زَاخِرَة» «منظور آن است پوسته زمين را بر روى امواج موادّ مذاب قرار داده و به وسيله آن امواج را پوشانيد و
دریای پر از مواد مذاب را مهار كرد.»
محمد عبده گويد: مناسب بود بفرمايد: «كَبَسَ الاَْرْضَ مَوْرِ أَمْوَاج» با زمين حركت ديوانه‌وار امواج را گرفت و زمين را مانند سرپوشى بر آن نهاد، و چون زمين آلت اين كار بود آنرا به شكل مفعول آورده است، يعنى پوشانيد پوسته زمين را بر امواج طغيان كننده و درياهاى ژرف و پر شده.
درباره بهشت فرموده:
«... أَشْجَار غُيِّبَتْ عُرُوقُهَا فِي كُثْبَانِ الْمِسْكِ عَلَى سَوَاحِلِ أَنْهَارِهَا وَ فِي تَعْلِيقِ كَبَائِسِ اللُّؤْلُؤِ الرَّطْبِ فِي عَسَالِيجِهَا وَأَفْنَانِهَا... » كبایس جمع كابسه به معنى خوشه است مثل خوشه انگور. يعنى «اگر فكر كنى درباره درختان
بهشتی كه ريشه‌هاى آنها در تپّه‌هاى مشک بر ساحل انهار بهشتى فرو رفته و فكر كنى در آويزان شدن خوشه‌هاى مرواريدتر در شاخه‌هاى نرم و مطلق شاخه‌هاى آن...»
این کلمه دو بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کبس»، ج۲، ص۸۹۲.
