یزید بن عبدالجبار قرطبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یزید بن عبدالجبار قرطبی (م
۵۶۲ هـ.ق) از خاندان مروانیان
اندلس و از عالمان برجسته قرائت، عربیت و ادب بود.
از استادان نامدار چون پدرش عبدالجبار و عبدالعزیز مقری بهره
برد.
پس از مدتی اقامت در زهراء، به
قرطبه بازگشت و در دو مسجد مهم آن شهر به تدریس قرائت پرداخت.
از شاگردانش ابوجعفر بن یحیی و ابوالقاسم بن بقی‌اند.
او در شعر نیز دستی داشت و آثار مهمی از جمله تألیف در
قرائت نافع و
شروحی بر متون ادبی بر جای گذاشت.
وی سرانجام در ماه
جمادی‌الاول یا
جمادی‌الآخر سال ۵۶۲ (هجری قمری) از دنیا رفت
ابوخالد یزید بن عبدالجبار بن عبداللّه قرطبی اموی مروانی اهل قرطبه
و برخاسته از خاندان پادشاهان اندلس بود.
زمانی از قرطبه که موطن اصلی وی بود، به زهراء، شهری کوچک در اطراف قرطبه انتقال یافت.
اما دیری نپایید وضعیت و محیط آن‌جا را مناسب ندید و دوباره به قرطبه بازگشت.
گفته شده او در شعر هم ورود داشت
و از خط زیبایی برخوردار بود.
ابوخالد از بزرگانی همچون پدرش عبدالجبار،
عبدالجلیل عبدالعزیز مقری،
ابوولید بن طریف
و بسیاری دیگر
حدیث و قرائت آموخت.
و از ابوالحسن بن موهب
و ابوبحر اسدی اجازه روایت دریافت کرد.
یزید بن عبدالجبار بر پایه گزارش
ابن ابّار، از مقریان برجسته، آگاه به عربیت
و آداب بود.
او در ضبط و دریافت مطالب و تجوید دستی تمام داشت.
ایشان در قرطبه کرسی تدریس قرائت برپا ساخت.
اموی در قرطبه، در دو مسجد مهم و اصلی شهر، یعنی مسجد ابن ادهم
و مسجد ابوعلاقه
شاگردان بسیاری را دور خود جمع کرده و به تعلیم و تربیت آن‌ها پرداخت.
که از آن میان می‌توان به نام افرادی چون ابوجعفر بن یحیی
و ابوالقاسم بن بقی اشاره کرد.
مروانی آثاری از خود بر جای گذاشت که عبارت‌اند از:
• تألیفی در قرائة نافع؛
• شرح خطبه ادب الکاتب؛
•شرحی بر بعضی از
قصیده‌های کعب بن زهیر و عمرو بن کلثوم که از آن جمله است؛ شرح
قصیده بانت سعاد.
قرطبی سرانجام در ماه جمادی‌الاول یا جمادی الآخر
سال ۵۶۲ (هجری قمری) از دنیا رفت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف
اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان
اسلامی، برگرفته از مقاله «یزید بن عبدالجبار قرطبی»، ج۴، ص۴۵۴.
