یَعْلَمُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَعْلَمُ:
(اَللّٰهُ يَعْلَمُ ما تَحْمِلُ كُلُّ أُنْثى) یَعْلَمُ: از مادّه «علم» به معنى «آگاهى و دانستن حقيقت چيزى» است.
در اين بخش از آيه، سخن از علم وسيع پروردگار و آگاهى او بر همه چيز است، همان علمى كه سرچشمه نظام آفرينش و شگفتی‌هاى خلقت و دلايل توحيد است. همان علمى كه پايه معاد و دادگاه بزرگ قيامت است، مى‌فرمايد:
«خداوند از جنين‌هايى كه هر انسان يا حيوان ماده‌اى حمل مى‌كند آگاه است... .»
آرى، خداوند از تاريخ تولد جنين و لحظه آن بى‌كم و كاست آگاه است و اين از امورى است كه هيچ‌كس و هيچ دستگاهى دقيقا نمى‌تواند آن را مشخص كند، اين علم مخصوص ذات پاک پروردگار است و دليل آن هم روشن است، چرا كه استعداد رحم‌ها و جنين‌ها كاملا متفاوت مى‌باشد و هيچ‌كس از اين تفاوت‌ها دقيقا آگاه نيست.
در آيه ۷ سوره طه مى‌خوانيم:
(وَ إِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفى) «اگر سخن آشكارا بگويى (يا مخفى كنى) او پنهانی‌ها و حتى پنهان‌تر از آن را نيز مى‌داند.»
به اين ترتيب در آيات فوق ترسيم روشنى از علم بى‌پايان پروردگار شده است.
به موردی از کاربرد
یَعْلَمُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(اللّهُ يَعْلَمُ ما تَحْمِلُ كُلُّ أُنثَى وَ ما تَغيضُ الأَرْحامُ وَ ما تَزْدادُ وَ كُلُّ شَیْءٍ عِندَهُ بِمِقْدارٍ) (خدا از جنين‌هايى كه هر انسان يا حيوان ماده‌اى حمل مى‌كند آگاه است و نيز از آنچه رحم‌ها كم مى‌كنند و پيش از موعد مقرّر به دنيا مى‌آورند و هم از آنچه افزون مى‌كنند و بعد از موقع به دنيا مى‌آورند و هر چيز نزد او مقدار معيّنى دارد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
اين آيه با آيه بعدى‌اش نظير دنباله‌اى است براى آيه قبلى، زيرا مضمون آن‌ها اين است كه خدا بر هر چيزى عالم است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَعْلَمُ»، ج۳، ص۲۱۷-۲۱۸.
