یُوقَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یُوقَ: (مَن یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ) «یُوقَ» از مادّه
«وقایة» گرچه به صورت فعل مجهول است، اما پیداست که فاعل آن در اینجا خدا است، یعنی هر کس
خداوند او را از این صفت مذموم نگاهداری کند، رستگار است.
(وَالَّذِينَ تَبَوَّؤُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ) (و براى نيازمندان از كسانى است كه در اين سرا (سرزمين
مدینه) و در سراى
ایمان پيش از مهاجران مسكن گزيدند و كسانى را كه به سويشان هجرت كنند دوست مى‌دارند، و در دل خود نيازى به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمى‌كنند وآنها را بر خود مقدم مى‌دارند هر چند خودشان بسيار نيازمند باشند؛ و كسانى كه از
بخل و
حرص نفس خويش باز داشته شده‌اند رستگارانند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: راغب مى‌گويد: كلمه شح به معناى بخل توأم با حرص است، البته نه در يك مورد، بلكه در صورتى كه عادت شده باشد و كلمه يوق كه در اصل يوقى بوده، مضارع مجهول از مصدر وقايه است كه به معناى حفظ كردن است. و معناى
آیه چنين است: هر كس كه
خدا او را از شر تنگ چشمى و بخل حفظ فرموده، در نتيجه نه خودش از بذل مال مضايقه دارد، و نه از اينكه ديگران مالدار شوند ناراحت مى‌شود، چنين كسانى رستگارند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یُوقَ»، ص۶۶۵.
