... شناسد که در برگیرنده مسائل منطق، فلسفه و کلام ... که دقیقاً منطبق با منطق فلاسفه است و گاهی ... بی‌غرضی و بی‌نظری، حس و تجربه و ... اضطرار و ضرورت، صدق و کذب را ... اسماعیلیه در شرایط مختلف (ناطق بودن و صامت بودن ) ...
... که وحی، هدایتی برتر از حس و عقل بوده و دارای ... کائنات داده و ریاضیات و منطق محور تفکر قرار می‌گیرند ... مرتبه‌ای پایین‌تر از حس و عقل است که ... حیث «آگاهی» برتر از حس و عقل است؛ جنبه آگاهانه ... درجات غیرقابل توصیفی بالاتر از حس و عقل است. اقبال ...
... ، حیوان غیرناطق و سرانجام حیوان ناطق است که در زیرِ فلکِ ... که پس از قوه غاذیه، قوه حاسّه، و آنگاه قوه ... متخیله و سرانجام قوه ناطقه در او پدیدار می‌شود ... اعضای بدن، چگونگی تعقّل قوه ناطقه، اراده و اختیار، سعادت، علت ...
