آبرومندان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
قرآن کریم و نیز در
روایات معصومین علیهم السلام افرادی به عنوان آبرومند معرفی شده اند.
اصحاب صفه، فقیران آبرومند بودند.
للفقراء الذین احصروا فی سبیل الله لایستطیعون ضربا فی الارض یحسبهم الجاهل اغنیاء من التعفف تعرفهم بسیمهم لایسئلون الناس الحافا...
[۲] (مقصود از «الفقراء الذین احصروا» طبق روایت منقول از
امام باقر علیه‌السّلام اصحاب صفه است.)
و لاتطرد الذین یدعون ربهم بالغدوة و العشی یریدون وجهه... فتطردهم فتکون من الظـلمین.
(«الذین یدعون»، گروهی از صحابه، معروف به اصحاب صفه بودند که وضع اقتصادی مناسبی نداشتند. نهی از طرد آنان احتمال دارد برای حفظ آبروی آنان باشد.)
واصبر نفسک مع الذین یدعون ربهم بالغدوة و العشی یریدون وجهه و لاتعد عیناک عنهم...
(شان
نزول نشان می‌دهد که منظور از «الذین یدعون ربهم»
اصحاب صفه است.)
پدر و
مادرمریم علیهاالسّلام در دیدگاه مردم، مردمی آبرومند بودند.
فاتت به قومها تحمله قالوا یمریم لقد جئت شیئا فریا؛ یاخت هرون ما کان ابوک امرا سوء و ما کانت امک بغیا؛ فاشارت الیه قالوا کیف نکلم من کان فی المهد صبیا؛ قال انی عبدالله ءاتینی الکتب و جعلنی نبیا.
حضرت صالح علیه‌السّلام دارای عزت و آبرو در پیشگاه
خدا هستند.
فلما جاء امرنا نجینا صلحا و الذین ءامنوا معه برحمة منا و من خزی یومئذ... .
(رهایی صالح علیه‌السّلام و همگامانش از
عذاب استیصال که باعث فضاحت و
بی آبرویی می‌شد، نشان می‌دهد که
خدا درصدد حفظ آبروی او بوده است.)
صالح علیه‌السّلام ، دارای عزت و آبرو نزد قومش بود.
قالوا یصلح قد کنت فینا مرجوا قبل هذا.... .
(«مرجوا» از ریشه «
رجا» به معنای
امیدواری است و «مرجو» به کسی اطلاق می‌شود که مایه امیدواری باشد. مایه امید بودن، ملازم با وجاهت و اعتبار اجتماعی است که از آن به
آبرو تعبیر می‌شود.)
حضرت
عیسی علیه‌السّلام شخصیتی آبرومند در
دنیا و
آخرت هستند.
... ان الله یبشرک بکلمة منه اسمه المسیح عیسی ابن مریم وجیها فی الدنیا و الاخرة...
حضرت لوط علیه‌السّلام خواستار حفظ آبروی خویش نزد مهمانان خود شد.
وجآءه قومه یهرعون الیه ومن قبل کانوا یعملون السیـات قال یـقوم هـؤلاء بناتی هن اطهر لکم فاتقوا الله ولاتخزون فی ضیفی الیس منکم رجل رشید.
قال ان هـؤلاء ضیفی فلاتفضحون ؛ واتقوا الله ولاتخزون.
محسنان، مردمی آبرومند در روز
قیامت هستند.
للذین احسنوا الحسنی و زیادة و لایرهق وجوههم قتر و لاذلة اولـئک اصحـب الجنة...
(«قتر» در لغت به معنای غبار است. و «ذلة» به معنای رسوایی و خواری است.
نفی آن دو از محسنان، بر آبرومندی آنان در روز قیامت دلالت می‌کند.)
نیکوکاران، انسان‌هایی محبوب و آبرومند هستند.
ان الذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت سیجعل لهم الرحمـن ودا.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، شخصیتی آبرومند بودند.
... یوم لایخزی الله النبی...
حضرت مریم علیهاالسّلام ، شخصیتی آبرومند از دیدگاه مردم است.
قالت انی اعوذ بالرحمن منک ان کنت تقیا ؛ فاجاءها المخاض الی جذع النخلة قالت یلیتنی مت قبل هذا و کنت نسیا منسیا..
(آرزوی
مرگ و فراموش شدن از سوی مریم علیهاالسّلام هنگام پدیدار شدن درد
زایمان، از این حقیقت حکایت دارد که وی وجاهت و اعتبار داشته و نگران از دست دادن آن بوده است.)
فاتت به قومها تحمله قالوا یمریم لقد جئت شیئا فریا ؛ یاخت هرون ما کان ابوک امرا سوء و ما کانت امک بغیا.
ترس از آبروریزی، علت آرزوی
مرگ از سوی مریم علیهاالسّلام هنگام
زایمان بود.
قالت انی اعوذ بالرحمن منک ان کنت تقیا ؛ فاجاءها المخاض الی جذع النخلة قالت یلیتنی مت قبل هـذا... .
(برداشت فوق براساس سیاق
آیات و روایتی از
امام صادق علیه‌السّلام است که فرمود:
مریم علیهاالسّلام در میان
قوم خود، شخص زیرکی را نمی‌شناخت که او را از نسبت ناروا تبرئه کند.)
موسی علیه‌السّلام شخصیتی آبرومند نزد
خدا است.
لاتکونوا کالذین ءاذوا موسی فبراه الله مما قالوا و کان عند الله وجیها.
مؤمنان تابع صالح علیه‌السّلام مردمی آبرومند و در امان از عذاب رسواگر بودند.
فلما جاء امرنا نجینا صلحا و الذین ءامنوا معه برحمة منا و من خزی یومئذ...
مؤمنان، شخصیت‌های آبرومند، عزیز و با حیثیت هستند.
یا ایها الذین ءامنوا لایسخر قوم من قوم عسی ان یکونوا خیرا منهم و لا نساء من نساء عسی ان یکن خیرا منهن و لا تلمزوا انفسکم و لا تنابزوا بالالقب بئس الاسم الفسوق بعد الایمن...
یا ایها الذین ءامنوا اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم و لا تجسسوا و لا یغتب بعضکم بعضا ایحب احدکم ان یاکل لحم اخیه میتا فکرهتموه.... .
(اگرچه در
آیه فوق از
آبروریزی سخنی به میان نیامده است، ولی
نهی از
تمسخر، احتمال دارد به سبب این باشد که مسخره کردن، مایه وهن و شکستن اعتبار افراد می‌شود.)
... یوم لایخزی الله النبی و الذین ءامنوا معه...
اصحاب صفه، مؤمنان آبرومند بودند.
للفقراء الذین احصروا فی سبیل الله لایستطیعون ضربا فی الارض یحسبهم الجاهل اغنیاء من التعفف تعرفهم بسیمهم لایسئلون الناس الحافا...
مؤمنان، انسان‌هایی آبرومند در قیامت هستند.
یوم تبیض وجوه وتسود وجوه فاما الذین اسودت وجوههم اکفرتم بعد‌ایمـنکم فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون.
مؤمنان نیکوکار از محبوبیت و آبرومندی زیادی برخوردارند.
ان الذین ءامنوا وعملوا الصـلحـت سیجعل لهم الرحمـن ودا.
عنایت خاص
خدا بر حفظ آبرو و اعتبار
حضرت یوسف علیه‌السّلام تعلق گرفت.
و رودته التی هو فی بیتها عن نفسه و غلقت الابوب و قالت هیت لک قال معاذ الله انه ربی احسن مثوای ؛ و لقد همت به و هم بها لولا ان رءا برهن ربه کذلک لنصرف عنه السوء و الفحشاء..
(این که خدا در حساس‌ترین وضع،
برهان خود را به
یوسف علیه‌السّلام نشان داد تا او را از انجام کاری ناشایست بازدارد، از عنایت
خدا به حفظ آبروی او حکایت دارد. گفتنی است: بنابراین احتمال که فراز «کذلک لنصرف عنه السوء و الفحشاء» به معنای منع
اشاعه فحشا و در نتیجه، واکنش
مردم و
آبروریزی باشد، نکته برداشت شده تقویت می‌شود.)
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «آبروریزی».
