• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آجودانیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


آجودانیه ājūdāniy(yy)e،محله‌ای در منطقۀ ۱ تهران



آجودانیه ājūdāniy(yy)e ، یا '''چاله باغ'''، محله‌ای در منطقۀ ۱ تهران، واقع در بخش خاوری نیاوران و صاحبقرانیه و جنوب خاوری کاشانک.


محلۀ آجودانیه منسوب به آقارضاخان عکاس‌باشی، ملقب به اقبال‌السلطنه (۱۲۵۹-۱۳۰۷ ق/ ۱۸۴۳-۱۸۹۰ م) است.
[۱] اعتمادالسلطنه،محمد حسن، المآثرو الآثار،ج۱،ص ۱۲۱،به‌کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۳ش.
[۲] بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، قسمت شمالی و مضافات،ص ۸۱،شمران قدیم، قم، ۱۳۵۰ ش.
آقارضاخان در آغاز از پیشخدمتان ناصرالدین شاه بود و در سفرهای اول و دوم شاه (۱۲۹۰ و ۱۲۹۵ ق) به اروپا او را همراهی کرد. بعدها آقارضاخان به سِمَت آجودانی مخصوص ناصرالدین‌شاه برگزیده شد؛ از همین روی به آجودان‌باشی شهرت یافت.
[۳] بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، ج۱،ص ۵۱۳،تهران، ۱۳۴۷ ش.
[۴] معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران،ص۳۴۱، تهران، ۱۳۸۱ ش.
پس از آن آجودان‌باشی به خرید اراضی‌ای اقدام کرد که صاحب اصلی آنها، حاج حیدرعلی نیاورانی بود. بعدها این اراضی به سبب سِمَت آقارضاخان آجودان‌باشی به آجودانیه شهرت یافت.
[۵] طباطبایی، محمدهـادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویـژه‌نامۀ صدسالگی شهرداری تهران،ص۴،تهران، ۱۳۸۷ ش.

آقارضاخان در ۱۳۰۱ ق به عنوان رئیس و وزیر قورخانه منصوب و در ۱۳۰۲ ق ملقب به اقبال‌السلطنه گردید. او سرانجام در ۱۳۰۷ ق در باغ شخصی خود در آجودانیه وفات یافت.
[۶] اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات،ص ۳۴۴، ۷۷۹-۷۸۰،تهران، ۱۳۴۵ش.
اراضی آجودانیه پس از مرگ وی به ترتیب در تملک میرآخور، پسر عضدالملک، سپس ارباب جمشید، از تجار زردشتی و خوشنام تهران، سرلشکر فیروز، و به گفتۀ اهالی در ۱۳۲۵ ش در تملک شخصی به نام چیت‌ساز بوده است.
[۷] ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران،ج۱،ص ۲-۳،تهران، ۱۳۷۱ ش.


امروزه این محله به منطقه‌ای مسکونی بدل شده است که از شمال خاوری به دارآباد، از شمال باختری به رحمان‌آباد، از باختر به محله‌های کاشانک و صاحبقرانیه، از خاور به محلۀ اقدسیه، و از جنوب به خیابان اقدسیه محدود است. خیابان شهید مهدی سباری در جهت شمال به جنوب، خیابان اصلی این محله است که محدودۀ آن از موزۀ حیات‌وحش دارآباد در ضلع شمال غربی و مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در ضلع شمال شرقی، خیابان پورابتهاج در شمال و شهید برادران موحد دانش (خیابان اقدسیه) در جنوب امتداد دارد. مجتمع ورزشی و رفاهی قدس، بوستان شطرنج و گورستان قدیمی کاشانک با وسعت ۰۰۰‘۱ مـ۲ در این محلـه واقع‌انـد.
[۸] طباطبایی، محمدهـادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویـژه‌نامۀ صدسالگی شهرداری تهران،ص۴،تهران، ۱۳۸۷ ش.


۱. ↑ اعتمادالسلطنه،محمد حسن، المآثرو الآثار،ج۱،ص ۱۲۱،به‌کوشش ایرج افشار، تهران، ۱۳۶۳ش.
۲. ↑ بلاغی، عبدالحجت، تاریخ تهران، قسمت شمالی و مضافات،ص ۸۱،شمران قدیم، قم، ۱۳۵۰ ش.
۳. ↑ بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، ج۱،ص ۵۱۳،تهران، ۱۳۴۷ ش.
۴. ↑ معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران،ص۳۴۱، تهران، ۱۳۸۱ ش.
۵. ↑ طباطبایی، محمدهـادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویـژه‌نامۀ صدسالگی شهرداری تهران،ص۴،تهران، ۱۳۸۷ ش.
۶. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات،ص ۳۴۴، ۷۷۹-۷۸۰،تهران، ۱۳۴۵ش.
۷. ↑ ستوده، منوچهر، جغرافیای تاریخی شمیران،ج۱،ص ۲-۳،تهران، ۱۳۷۱ ش.
۸. ↑ طباطبایی، محمدهـادی و دیگران، تهران ۱۰۰، ویـژه‌نامۀ صدسالگی شهرداری تهران،ص۴،تهران، ۱۳۸۷ ش.

•مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه تهران بزرگ،برگرفته از مقاله «آجودانیه»ص۱۴.    


رده‌های این صفحه : محله های مناطق تهران | محله های منطقه یک تهران | منطقه یک تهران
جعبه ابزار