آخذ (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آخذ یکی از اصطلاحات به کار رفته در
قرآن کریم به معنای گیرنده است.
آخذ به معنای گیرنده است.
(«ما مِنْ دَابَّةٍ اِلَّا هُوَ آخِذٌ بِناصِیَتِها») اتِّخَاذ یعنی گرفتن توام با قبول.
(«وَ اتَّخَذَ اللَّهُ اِبْراهِیمَ خَلِیلًا») با مراجعه به
المعجم المفهرس در موارد استعمال اتَّخذ و اتّخذوا و سایر صیغ آن از
باب افتعال، به نظر می‌آید که در تمام موارد آن، گرفتن توام با قبول و با خوشنودی ملحوظ است.
امّا مُؤَاخَذَة.
راغب در
مفردات گوید: در آیه
(«وَ لَوْ یُؤاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ») از آن جهت از
باب مفاعله آمده که مردم نعمت‌ها را اخذ کرده و
شکر به جای نیاورده‌اند مواخذه بدین نحو طرفینی است.
نا گفته نماند مواخذه در تمام موارد آن در قرآن به معنی مجازات و اخذ به عقوبت است، می‌توان گفت که: مفاعله در این ماده به معنی شدّت و تاکید است و لازم نیست که مفاعله همواره بین الاثنین باشد چنان‌که در «سافرت شهرا و عاقبت اللصّ» بین الاثنین نیست، گفته راغب درست به نظر نمی‌رسد ولی آیه
(«اِنَ اَخْذَهُ اَلِیمٌ شَدِیدٌ») مؤید قول ما است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «آخذ»، ج۱، ص۳۴.
