آرزوی اصحاب شمال (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصحاب شمال همان‌هايي هستند كه نامه اعمالشان به دست چپشان داده مي‌شود، كه رمزی است برای آنكه گنهكار و ستم‌كار و آلوده و اهل
دوزخ هستند و اين تعبير براي بيان نهايت بدي حال كسي است.
اصحاب شمال آرزو می‌کنند نامه اعمالشان به آنها داده نشود؛ از حساب اعمالشان آگاه نشوند؛ پس از
مرگ دنیایی خود زنده نشوند؛ و آنها هنگام دیدن نامه
اعمال خود در قیامت، مرگ خود را نیز آرزو می‌کنند.
اصحاب شِمال آرزو می‌کنند که در
قیامت نامه عملشان به آنان داده نشود:
• «وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيهْ؛ اما کسى که نامه اعمالش را به دست چپش بدهند مى‌گويد: «اى کاش هرگز نامه اعمالم را به من نمى‌دادند».
صاحبان این سخن طایفه دوم‌اند؛ یعنى اشقیاى مجرم که نامه اعمالشان را به دست چپشان مى‌دهند، و معناى اینکه چرا نامه اعمال مجرمین را به دست چپشان مى‌دهند، در
سوره اسراء گذشت، این طایفه در قیامت آرزو مى‌کنند که اى کاش
نامه اعمال خود را نمى‌دیدند، و نمى‌فهمیدند حسابشان چیست، و این آرزویشان از این جهت است که مى‌بینند چه
عذاب الیمى برایشان آماده شده.
اصحاب شِمال آرزو می‌کنند که از حساب
اعمال خود در قيامت آگاه نشوند:
• «وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيهْ؛ اما کسى که نامه اعمالش را به دست چپش بدهند مى‌گويد: «اى کاش هرگز نامه اعمالم را به من نمى‌دادند».
• «وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيهْ؛ و نمى‌دانستم حساب من چيست»!
اصحاب شِمال، هنگام مشاهده نامه اعمال خود در قيامت،
مرگ خویش را آرزو می‌کنند:
• «وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيهْ؛ اما کسى که نامه اعمالش را به دست چپش بدهند مى‌گويد: «اى کاش هرگز نامه اعمالم را به من نمى‌دادند».
• «يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ؛ اى کاش مرگم فرا مى‌رسيد»!
در معنى جمله (یالیتها کانت القاضیة) تفسیرهایى گفته شده است؛ از جمله اینکه: منظور از (قاضیة) مرگ نخستین است؛ یعنى اى کاش آن زمان که در دنیا مردیم دیگر زنده نمى‌شدیم، این در حالى است که در
دنیا چیزى ناخوش‌آیندتر از مرگ در نظر او نبود، ولى در قیامت آرزو مى‌کند اى کاش آن مرگ ادامه مى‌یافت!
بعضى نیز آن را ناظر به (نفخه صور) اول دانسته‌اند که از آن تعبیر به (قارعة) نیز شده است؛ یعنى اى کاش نفخه دومى در کار نبود.
ولى تفسیرى که در آغاز گفتیم از همه مناسب‌تر است.
اصحاب شِمال آرزو می‌کنند پس از مرگ دنيايى خود زنده نشوند:
• «وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيهْ؛ اما کسى که نامه اعمالش را به دست چپش بدهند مى‌گويد: «اى کاش هرگز نامه اعمالم را به من نمى‌دادند».
• «يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ؛ اى کاش مرگم فرا مى‌رسيد»!
مفسرین گفته‌اند: ضمیر در (لیتها) به (موته الاولى)ٍّى تقدیرى برمى‌گردد، آن مرگ اولى که
انسان را از دنیا خارج مى‌کند.
و معناى آیه این است که اى کاش همان مرگ اول که ما آن را چشیدیم و از دنیا خارج شدیم، کار ما را یک‌سره کرده بود، و ما را نابود مى‌ساخت و دیگر مبعوث نمى‌شدیم، و در این ورطه
عذاب همیشگى قرار نمى‌گرفتیم و آنچه را مى‌بینیم نمى‌دیدیم.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «آرزوی اصحاب شمال».
