آیة الکرسی (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیة الکرسی،
آیه ۲۵۵ سوره بقره مشهور به
آیة الکرسی است، و از صدر
اسلام، حتی در زمان
حضرت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) چنانکه از
روایات شیعه و
اهل سنت به‌دست می‌آید به این نام معروف شده است. این آیه
توحید خالص و
قدرت و
قیومیّت خداوند را در جهان به بهترین وجهی روشن و بیان می‌کند؛ و چون دارای این مقام و عظمت است لذا درباره حفظ و خواندن و توجه به معانی آن بیشتر توجّه شده و فضائلی درباره آن نقل گردیده است.
آیة الکرسی:
آیه ۲۵۵ سوره بقره مشهور به
آیة الکرسی است، و از صدر
اسلام، حتی در زمان
حضرت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) چنانکه از
روایات شیعه و
اهل سنت به‌دست می‌آید به این نام معروف شده است. این آیه
توحید خالص و
قدرت و
قیومیّت خداوند را در جهان به بهترین وجهی روشن و بیان می‌کند توجه به الفاظ و معانی آن از توضیح درباره آن بی‌نیاز می‌کند و چون دارای این مقام و عظمت است لذا درباره حفظ و خواندن و توجه به معانی آن بیشتر توجّه شده و فضائلی درباره آن نقل گردیده است.
(اللَّهُ لا اِلهَ اِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لا تَاْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ، لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْاَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ اِلَّا بِاِذْنِهِ یَعْلَمُ ما بَیْنَ اَیْدِیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا یُحِیطُونَ بِشَیْ‌ءٍ مِنْ عِلْمِهِ اِلَّا بِما شاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ الْاَرْضَ وَ لا یَؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ) (هيچ معبودى جز خداوندِ يگانه زنده و پاينده نيست،
[خداوندى كه قائم به ذات خويش است، و موجودات ديگر، قائم به او
] هيچ گاه خواب سبك و سنگينى او را فرا نمى‌گيرد؛ و لحظه‌اى از تدبير جهان هستى، غافل نمى‌ماند؛ آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمين است، از آن اوست، كيست كه در نزد او، جز به فرمانش
شفاعت كند؟! آينده و گذشته بندگان را مى‌داند؛ و كسى از
علم او آگاه نمى‌گردد؛ جز به مقدارى كه او بخواهد، اوست كه به همه چيز آگاه است؛
[و علم و دانش محدود ديگران، پرتوى از علمِ بى‌پايان و نامحدود اوست
] تخت حكومت او، آسمان‌ها و زمين را دربرگرفته؛ و نگاهدارى آن دو
[آسمان و زمين
]، او را خسته نمى‌كند و اوست بلند مرتبه و با عظمت).
در
تفسیر برهان از
امام صادق (علیه‌السّلام) منقول است:
۱-
«قَالَ اِنَّ لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ ذِرْوَةً وَ ذِرْوَةُ الْقُرْآنِ آیَةُ الْکُرْسِیِ مَنْ قَرَاَهَا مَرَّةً صَرَفَ اللَّهُ عَنْهُ اَلْفَ مَکْرُوهٍ مِنْ مَکَارِهِ الدُّنْیَا وَ اَلْفَ مَکْرُوهٍ مِنْ مَکَارِهِ الْآخِرَةِ، اَیْسَرُ مَکْرُوهِ الدُّنْیَا الْفَقْرُ وَ اَیْسَرُ مَکْرُوهِ الْآخِرَةِ عَذَابُ الْقَبْرِ وَ اِنِّی لَاَسْتَعِینُ بِهَا عَلَی صُعُودِ الدَّرَجَةِ».
این
حدیث در برهان از
تفسیر عیاشی نقل شده و در نسخه ما از
عیاشی زیادتی در حدیث هست که وجه آن را ندانستیم لذا آن را بدون زیادت از برهان نقل کردیم.
یعنی: «برای هر چیز نخبه‌ای هست و نخبه قرآن و قله قرآن آیة الکرسی است، هر که یک بار آن را بخواند
خداوند هزار ناگواری از ناگواری‌های
دنیا و هزار ناگواری از ناگواری‌های
آخرت را از او بگرداند، آسان‌ترین ناگواری دنیا
فقر و سهل‌ترین ناگواری آخرت
عذاب قبر است و من به امید ارتقاء درجه و مقامم آن را می‌خوانم».
۲-
«قَالَ اَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ اَلَا اُخْبِرُکُمْ بِمَا کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَقُولُ اِذَا آوَی اِلَی فِرَاشِهِ؟ قُلْتُ: بَلَی قَالَ: کَانَ یَقْرَاُ آیَةَ الْکُرْسِیِ وَ یَقُولُ بِسْمِ اللَّهِ آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ کَفَرْتُ بِالطَّاغُوتِ اللَّهُمَّ احْفَظْنِی فِی مَنَامِی وَ فِی یَقَظَتِی».
از
امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) در
امالی شیخ نقل شده: از روزی که کلام رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) را درباره آیة الکرسی شنیدم هیچ شب نخوابیدم مگر اینکه آن را خواندم.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "کرسی"، ج۶، ص۱۰۱.
