• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوابراهیم اسماعیل بن یحیی مزنی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوابراهیم اسماعیل بن یحیی مُزَنی مصری (۱۷۵-۲۶۴ هـ)، شاگرد محمد بن ادریس شافعی از فقهای بزرگ شافعیه در قرن دوم و سوم هجری قمری بوده است.



ابوابراهیم اسماعیل بن یحیی بن اسماعیل مزنی مصری، اهل مصر و از قبیله مزینه یمن به حساب می‌آمد.
رجالیون اهل‌سنت وی را به عنوان امام، علامه، فقیه الملّه، پرچم‌دار زهاد، مناظره‌گری توانمند، غوّاص معانی امام شافعیان و آشناترین فرد به مبانی و فتاوای شافعی توصیف کرده‌اند.
محمد بن ادریس شافعی، مزنی را یاری‌گر مذهب خود معرفی می‌کند و چنان‌که گفته شده مذهب شافعی به دست او رونق یافت. نقل شده است که مزنی هر زمان که موفق نمی‌شد نماز خود را به جماعت بخواند، آن نماز را ۲۵ مرتبه به‌جا می‌آورد.


اسماعیل مزنی در سال ۱۷۵ هـ دیده به جهان گشود.


اسماعیل مزنی فقه را از شافعی فرا گرفت و در میان شاگردان شافعی، سرآمدِ آنان شمرده می‌شد. از افرادی چون علی بن معبد بن شدّاد و نعیم بن حمّاد نیز روایت نقل کرده و ابوبکر بن خزیمه، ابوجعفر طحاوی، ابوبکر بن زیاد نیشابوری و عده زیادی از شرق و غرب جهان اسلام از او روایت کرده‌اند.


اسماعیل مزنی دارای کتاب‌های زیادی است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
کتاب الجامع الکبیر، کتاب الجامع الصغیر، کتاب المنثور، کتاب المسائل المعتبره، کتاب الترغیب فی العلم (العمل)، کتاب الوثائق، المختصر الکبیر کتاب المختصر الصغیر و مختصر المختصر که شاید همان مختصر الصغیر باشد.
بر کتاب مختصر مزنی عده‌ای از بزرگان شرح نوشته‌اند. گویند که این کتاب در شهرهای گوناگون به‌صورت گسترده یافت می‌شد و آن‌چنان مورد توجه مردم بود که آن‌را به عنوان جهیزیه دختران خود قرار می‌دادند.


اسماعیل مزنی در سال ۲۶۴هـ در ۸۹ سالگی در مصر درگذشت و ربیع بن سلیمان موذن مرادی بر وی نماز گزارد و نزدیک قبر شافعی دفن شد.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۵] اسنوی، عبدالرحیم بن حسن، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۵۸.



۱. ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۱۷.    
۲. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۳۲۹.    
۳. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۶۲.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۴۹۲.    
۵. ابواسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۹۷.    
۶. ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۱۷.    
۷. ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۷۸.    
۸. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۳۷۹.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۴۹۲.    
۱۰. ابن‌قاضی شهبه، ابوبکر بن احمد، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۵۸.    
۱۱. بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۰۷.    
۱۲. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۳۲۹.    
۱۳. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۶۲.    
۱۴. ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۲۰۴.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۶۶.    
۱۶. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۶۲.    
۱۷. ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۱۷.    
۱۸. سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۱۲، ص۲۲۷.    
۱۹. ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۷۸.    
۲۰. بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۰۷.    
۲۱. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۳۰۰.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۴۹۳.    
۲۳. ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۱۸.    
۲۴. ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۳، ص۳۹.    
۲۵. اسنوی، عبدالرحیم بن حسن، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۵۸.
۲۶. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۲۹۹.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۸۸، برگرفته از مقاله «ابوابراهیم اسماعیل بن یحیی مزنی».



جعبه ابزار