ابوالعاص بن منبه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالعاص بن‌مُنَبِّه: ابوالعاص(عاص)بن منبه‌بن الحجاج بن‌عامر
[۱] او پيش از هجرت پيامبر(صلى الله عليه وآله)، اسلام را پذيرفت; امّا به جهت دنياگرايى، از مهاجرت با ايشان خوددارى كرد
[۲] . برخى گفته‌اند: ابوالعاص هنگام هجرت مسلمانان، به‌وسيله بستگان و قبيله‌اش محبوس، و از مهاجرت منع شد.
[۳] قبل از آغاز جنگ بدر و در پى اخطار سران قريش كه هركس در جنگ با مسلمانان شركت نكند، خانه‌اش ويران و اموالش مصادره مى‌شود،
[۴] با كراهت
[۵] و از روى تقيّه
[۶] با آنان همراه شد. گفته‌اند: چون سپاه اسلام را ضعيف ديد، در حقانيت اسلام ترديد كرد;
[۷] بدين ترتيب از اسلام برگشت و در حال ارتداد•، در جنگ بدر• با شمشيرى به نام ذوالفقار، رو در روى على(عليه السلام)ايستاد و به‌دست ايشان كشته شد.
[۸] سپس پيامبراكرم، آن شمشير را به امام على بخشيد.
[۹] بر پايه نقل طبرى، ابوالعاص از‌جمله منافقان بيماردلى بود كه مى‌گفت: «غَرَّ هـؤلاءِ دينُهُم; ايشان،
[۱۰] را دينشان فريفته است». (انفال:۴۹)
[۱۱] خداوند در نكوهش وى و گروه هم‌كيش او مى‌فرمايد: «اِنَّ الَّذينَ تَوَفّــهُمُ المَلـئِكَةُ ظالِمى اَنفُسِهِم قالوا فيمَ كُنتُم قالوا كُنّا مُستَضعَفينَ فِى الاَرضِ قالوا اَلَم تَكُن اَرضُ اللّهِ وسِعَةً فَتُهاجِروا فيها فَاُولـئِكَ مَأوهُم جَهَنَّمُ وساءَت مَصيرا= كسانى‌كه بر خويشتن ستم‌كار بوده‌اند،
[۱۲] فرشتگان• جانشان را مى‌گيرند، مى‌گويند: «در چه
[۱۳] بوديد؟» پاسخ مى‌دهند: «ما در زمين از مستضعفان بوديم.» مى‌گويند: «مگر‌زمين خدا وسيع نبود تا در آن مهاجرت كنيد؟» پس آنان جاى‌گاهشان
[۱۴] است، و دوزخ بد سرانجامى است». (نساء:۷۹)
[۱۵] از زمان و مكان ولادت و زندگى اجتماعى و احوال شخصى ابن‌منبه جز موارد مذكور، مطلبى در تاريخ نقل نشده است. وى با ديگر مشركان كشته شده در جنگ بدر، در چاه بدر مدفون شد.
[۱۶] منابع
البداية والنهايه; تفسير مبهمات القرآن; جامع‌البيان عن‌تأويل آى القرآن; الدرالمنثور فى التفسير بالمأثور; السيرة النبويه، ابن‌هشام; مجمع‌البيان فى تفسير القرآن; المنمق فى اخبار قريش.
يحيى پيرعباسى
[۱۷] . السيرة النبويه، ج۲، ص۶۴۱.
[۱۸] . جامع‌البيان، مج۴، ج۵، ص۳۱۷ـ۳۱۸.
[۱۹] . السيرة‌النبويه، ج۲، ص۶۴۱.
[۲۰] . جامع‌البيان، مج۴، ج۵، ص۳۲۰; الدرالمنثور، ج۲، ص۶۴۸.
[۲۱] . جامع‌البيان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸.
[۲۲] . البداية و النهايه، ج۳، ص۲۳۳.
[۲۳] . مجمع‌البيان، ج۳، ص۱۵۰.
[۲۴] . السيرة‌النبويه، ج۲، ص۷۱۳; جامع‌البيان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸.
[۲۵] . المنمّق، ص۴۱۱.
[۲۶] . مبهمات القرآن، ج۱، ص۵۱۶.
[۲۷] . السيرة‌النبويه، ج۲، ص۶۴۱; جامع‌البيان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸; مجمع‌البيان، ج۳، ص۱۵۰.
[۲۸] . السيرة النبويه، ج۲، ص۶۳۸.
