• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالقاسم جنید بن محمد نهاوندی قواریری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوالقاسم جنید بن محمد نهاوندی قواریری خزاز بغدادی (حدود ۲۲۰-۲۹۸ هـ)، از فقیهان مذهب شافعی و از بزرگان صوفیه اهل‌سنت در قرن سوم هجری قمری بود.


ابوالقاسم جنید بن محمد بن جنید نهاوندی قواریری خزاز بغدادی، خاندان وی اصالتاً از نهاوند بودند.
[۱] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۲۴۹.    
وی در حدود ۲۲۰ هـ در بغداد متولد شد
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۲، ص۱۱۹.    
[۳] ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۱۱۳.    
و در همان‌جا رشد و نمو یافت.
علم فقه را نزد یکی از یاران شافعی به نام ابوثور کلبی فرا گرفت و فقیه مذهب شافعی شناخته شد.
[۴] ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۳۷۳.    
[۵] ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۶۲.    
جنید در حالی که بیش از بیست سال سن نداشت، در حلقه درس استاد خود، ابوثور فتوا می‌داد.
[۶] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۳، ص۱۱۸.    
[۷] ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۳، ص۱۶۹.    
وی همنشین بزرگانی از صوفیه همانند حارث محاسبی و سری سقطی بود و به احوال و کلام صوفیان آشنایی داشت، چنان‌که خود از جمله بزرگان صوفیه به شمار می‌آمد.
[۸] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۲۴۹.    
[۹] ابن‌ملقن، عمر بن علی، طبقات الاولیاء، ص۱۲۶.    

علمای اهل سنت او را فردی عابد و زاهد دانسته و گفته‌اند که در هر روز سیصد رکعت نماز می‌خواند.
او از حسن بن عرفه و دیگران حدیث شنیده بود.
[۱۰] ابن‌ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۱، ص۱۲۷.    
[۱۱] ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۱۱۳.    
[۱۲] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۳، ص۱۱۸.    
کسانی چون ابومحمد جریری، ابوبکر شبلی و جعفر خلدی از او روایت نقل کرده‌اند.
[۱۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۶۷.    
[۱۴] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، صفة الصفوه، ج۱، ص۵۱۸.    


جنید بن محمد به سال ۲۹۷ یا ۲۹۸ هـ در بغداد از دنیا رفت و در قبرستان شونیزیه بغداد در جوار قبر استادش، سری سقطی به خاک سپرده شد.
[۱۵] ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۳۷۴.    
[۱۶] ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۶۶.    
[۱۷] ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۴۱۶.    


تالیفات جنید بن محمد عبارت‌اند از:
امثال القرآن، الرسائل
[۱۸] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۳۲.    
معانی الهمم فی الفتاوی، المقصد الی الله تعالی فی التصوف
[۱۹] بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۵۸.    
و السر فی انفاس الصوفیه.
[۲۰] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۱۶۲.    


برای مطالعه بیشتر به منبع زیر مراجعه شود.
[۲۱] اسنوی، عبدالرحيم بن حسن، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۱۶۳.


۱. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۲۴۹.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۲، ص۱۱۹.    
۳. ↑ ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۱۱۳.    
۴. ↑ ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۳۷۳.    
۵. ↑ ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۶۲.    
۶. ↑ ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۳، ص۱۱۸.    
۷. ↑ ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۳، ص۱۶۹.    
۸. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۲۴۹.    
۹. ↑ ابن‌ملقن، عمر بن علی، طبقات الاولیاء، ص۱۲۶.    
۱۰. ↑ ابن‌ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۱، ص۱۲۷.    
۱۱. ↑ ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۱۱۳.    
۱۲. ↑ ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۳، ص۱۱۸.    
۱۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۶۷.    
۱۴. ↑ ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، صفة الصفوه، ج۱، ص۵۱۸.    
۱۵. ↑ ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۳۷۴.    
۱۶. ↑ ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۶۶.    
۱۷. ↑ ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۴۱۶.    
۱۸. ↑ ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۳۲.    
۱۹. ↑ بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۵۸.    
۲۰. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۳، ص۱۶۲.    
۲۱. ↑ اسنوی، عبدالرحيم بن حسن، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۱۶۳.


پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۳۳، برگرفته از مقاله «ابوالقاسم جنید بن محمد نهاوندی».



جعبه ابزار