ابوحامد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن محمد مسعودی (حیات
۵۴۲ هـ.ق) دانشمند نامدار در
ریاضیات و
ادب بود که در این علوم شهرت یافت.
از آثار او می‌توان به
احیاء الحق، که در آن مسیری متفاوت از
ارسطو پیموده و نیز
نافع الثمره، شرحی بر کتاب
ثمره بطلمیوس، اشاره کرد.
حاجی خلیفه در
کشف‌الظنون و دیگر منابع از ایشان و آثارش یاد کرده است.
آثاری همچون
قانون التعلیم فی صناعة التنجیم،
کفایة التعلیم فی احکام النجوم و
الکفایة فی الهیئه را حاجی خلیفه به وی نسبت داده است.
به گزارش
آقابزرگ، او کتاب
الکفایة فی هیئة العالم را از عربی به فارسی ترجمه کرد و آن را جهان دانش نامید.
همچنین رساله‌ای کوتاه با عنوان آثار علوی از ایشان باقی مانده است.
تاریخ درگذشت وی روشن نیست.
یادکرد تألیف یکی از آثارش در سال ۵۴۲ (هجری قمری) نشان می‌دهد که در این سال زنده بوده است.
ابومحامد محمد بن محمد بن مسعود بن زکی مسعودی ظهیرالدین غزنوی که درباره وی اطلاعات چندانی در دست نیست.
در ریاضیات
و ادب شهرت فراوان داشت و آثاری در این زمینه دارد.
کهن‌ترین منبعی که از وی به عنوان دانشمند و مؤلف یاد کرده
کشف الظنون است.
حاجی خلیفه در موارد متعددی به نام و آثار وی اشاره کرده است.
آقابزرگ به نقل از ایشان می‌نویسد: «وی کتاب
الکفایة فی هیئة العالم را که اصل آن به زبان عربی بود به پیشنهاد برخی دوستانش به فارسی ترجمه کرد تا مورد استفاده بیشتری قرار گیرد و نام آن را جهان دانش نهاد.»
اثر دیگر وی آثار علوی است که رساله مختصری در بیان آثار علوی می‌باشد.
به نوشته آقابزرگ نسخه‌ای از آن در
مشهدالرضا در کتابخانه حاج شیخ علی‌اکبر نهاوندی موجود است.
ابومحامد آثاری داشت که ازجمله عبارتند از:
• احیاء الحق، که در آن مسیری متفاوت از ارسطو پیموده؛
• نافع الثمره؛ شرحی بر کتاب
ثمره بطلمیوس؛
• کتاب قانون التعلیم فی صناعة التنجیم، در موضوع علم هیأت و نجوم؛
• کفایة التعلیم فی احکام النجوم؛
• الکفایة فی الهیئه،
که ترجمه کتاب
الکفایة فی هیئة العالمبوده است؛
• رساله مختصری در بیان آثار علوی.
غزنوی درباره تاریخ مرگش گزارشی نرسیده است، جز آنکه به ادعای برخی در پاره‌ای از نسخه‌های کتاب
کفایة التعلیم تاریخ تألیف آن در سال ۵۴۲ (هجری قمری) قید شده است.
بنابراین وی در این تاریخ زنده بوده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمد بن محمد مسعودی»، ج۴، ص۳۸۷-۳۸۸.
