ابوعبدالله ابن‌مخلد خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِبْن‌ِ مَخْلَد، ابوعبدالله محمد بن مخلد بن حفص دوري عطار (۲۳۳-۲۴ جمادي‌الا¸خر ۳۳۱ق/۸۴۸ - ۵ مارس ۹۴۳م)، محدث بغدادي. وي در محلة دور در جانب شرقى بغداد مى‌زيسته و از مسلم بن حجاج نيشابوري، زبير بن بكار، يعقوب بن ابراهيم دروقى و حسن بن عرفه و جمعى ديگر حديث شنيده است (خطيب، ۳/۳۱۰-۳۱۱) و نيز با عده‌اي از شاگردان احمد بن حنبل چون صالح پسرش، ابوداوود سجستانى و ديگران همنشينى داشته و از آنان حديث نقل كرده است (ابن ابى يعلى، ۲/۷۳). مقام علمى، وثاقت و سخت كوشى وي را در طلب علم، دارقطنى و خطيب بغدادي (نك: خطيب، همانجا) تأييد كرده‌اند (نيز نك: ذهبى، ۱۵/۲۵۷؛ ابن حجر، ۵/۳۷۴).
از شاگردان و راويان ابن مخلد افرادي چون دارقطنى، محمد بن حسين آجري، ابوالعباس ابن عقده، ابوحفص ابن شاهين، ابوبكر ابن جعابى و ابوعبيدالله مرزبانى را مى‌توان نام برد (نك: دارقطنى، ۱/۲۷، جم؛ ابن شاهين، ۵۰، ۵۲؛ خطيب، ۳/۳۱۰).
از آثار اوست: السنن فى الفقه، آلا¸داب، المسند (ابن نديم، ۲۸۸) و نيز اخبار الصبيان و مايستدل به على رشد الغلام (ابن مستوفى، ۱/۱۳۰) كه نشانى از آنها در دست نيست، ولى برخى ديگر از آثار او به صورت خطى يافت مى‌شوند: ۱. الامالى ( فهرس، ۲۶۰، ۳۵۷- ۳۵۸، ۵۶۰؛ ظاهريه، ۱۰۹)؛ ۲. مارواه الاكابر عن الامام مالك بن انس و غيره ( فهرس، ۵۲۱؛ ظاهريه، همانجا؛ )؛ GAS,I/۱۸۱ ۳. المنتقى، كه نسخة خطى آن در مدينه وجود دارد (نك: زركلى، ۷/۹۳).
مآخذ: ابن ابى يعلى، محمد، طبقات الحنابلة، به كوشش محمد حامد فقى، قاهره، ۱۳۷۱ق/۱۹۵۲م؛ ابن حجر، احمد، لسان الميزان، حيدرآباد دكن، ۱۳۳۱ق؛ ابن شاهين، عمر، تاريخ اسماء الثقات، به كوشش عبدالمعطى امين قلعجى، بيروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م؛ ابن مستوفى، مبارك، تاريخ اربل، به كوشش سامى صقار، بغداد، ۱۳۹۴ق؛ ابن نديم، الفهرست؛ خطيب بغدادي، احمد، تاريخ بغداد، قاهره، ۱۳۵۰ق؛ دارقطنى، على، سنن، قاهره، ۱۳۸۶ق/۱۹۶۶م؛ ذهبى، محمد، سير اعلام النبلاء، به كوشش شعيب ارنؤوط و حسين اسد، بيروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م؛ زركلى، اعلام؛ ظاهريه، خطى (حديث)؛ فهرس مجاميع المدرسة العمرية، به كوشش ياسين محمد سواس، كويت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۷م؛
