• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوعبدالله اصبغ بن فرج مصری اموی قرشی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوعبدالله اصبغ بن فرج مصری اموی قرشی (پس از ۱۵۰-۲۲۵ هـ)، از فقیهای مالکی‌مذهب در قرن دوم و سوم هجری قمری و مفتی دیار مصر و فردی ثقه و اهل ورع بود.


ابوعبدالله اصبغ بن فرج بن سعید بن نافع مصری اموی قرشی،جدش نافع، آزاد شده عبدالعزیز بن مروان بن حکم اموی حاکم مصر بود.
اصبغ فقه را نزد اساتیدی چون ابن‌قاسم، ابن‌وهب و اشهب فرا گرفت
[۱] قاضی عياض، عياض بن موسى، ترتیب المدارک، ج۴، ص۱۷.    
[۲] ابواسحاق شیرازی، ابراهيم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۵۳.    
[۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۹، ص۱۶۶.    
[۴] بخاری، اسماعيل بن ابراهيم، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۳۶.    
[۵] ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۳۲۱.    
و از کسانی مانند اسامة بن زید بن اسلم، حاتم بن اسماعیل و عیسی بن یونس روایت نمود و افرادی چون بخاری، احمد بن حسن ترمذی، احمد بن فرات رازی و بکر بن سهل دمیاطی از وی روایت کرده‌اند.
[۶] صفی‌الدين خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهيب تهذیب الکمال، ج۱، ص۳۹.    

ابن‌معین بر این باور است که وی داناترین فرد به دیدگاه مالک بود.
[۷] مزی، يوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۳، ص۳۰۶.    
[۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۹، ص۱۶۶.    
برخی دیگر او را در مصر بی‌مانند دانسته‌اند. ذهبی او را فقیه مالکی‌مذهب، مفتی دیار مصر و فردی ثقه و اهل ورع می‌داند. برخی نیز او را نکوهش کرده و خبیث اللسان به حساب آورده‌اند.

اصبغ بن فرج پس از سال ۱۵۰ هـ در فسطاط، از شهرهای مصر متولد شد.
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۹۷.    
[۱۰] بابانی، اسماعيل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۲۴.    
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۳۴.    


اصبغ بن فرج پس از اینکه از جانب معتصم (خلافت ۲۱۸-۲۲۷ هـ) احضار شد، فرار کرده و در حُلوان پنهان شد
[۱۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۶۵۶.    
و بنابر مشهور، در سال ۲۲۵ هـ در همان‌جا درگذشت.
[۱۳] ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۴۰.    
[۱۴] زرکلی، خيرالدين بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۳۳۳.    
[۱۵] ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۱۳۴.    
[۱۶] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۳۰۹.    
[۱۷] ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۱۴.    


کتاب‌های اصول، تفسیر غریب الموطا، ادب الصائم، مزارعه، ادب القضاة، الردّ علی اهل الاهواء و مجموعه شنیده‌هایش از ابن‌قاسم که ۲۲ جلد می‌باشد، از آثار اصبغ بن فرج است.
[۱۸] قاضی عياض، عياض بن موسى، ترتیب المدارک، ج۴، ص۲۰.    
[۱۹] كحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۳۰۲.    


۱. ↑ قاضی عياض، عياض بن موسى، ترتیب المدارک، ج۴، ص۱۷.    
۲. ↑ ابواسحاق شیرازی، ابراهيم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۵۳.    
۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۹، ص۱۶۶.    
۴. ↑ بخاری، اسماعيل بن ابراهيم، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۳۶.    
۵. ↑ ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۳۲۱.    
۶. ↑ صفی‌الدين خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهيب تهذیب الکمال، ج۱، ص۳۹.    
۷. ↑ مزی، يوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۳، ص۳۰۶.    
۸. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۹، ص۱۶۶.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۹۷.    
۱۰. ↑ بابانی، اسماعيل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲۲۴.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۳۴.    
۱۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۶۵۶.    
۱۳. ↑ ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۴۰.    
۱۴. ↑ زرکلی، خيرالدين بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۳۳۳.    
۱۵. ↑ ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۱۳۴.    
۱۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۳۰۹.    
۱۷. ↑ ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۱۴.    
۱۸. ↑ قاضی عياض، عياض بن موسى، ترتیب المدارک، ج۴، ص۲۰.    
۱۹. ↑ كحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۳۰۲.    


پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۹۱، برگرفته از مقاله «ابوعبدالله اصبغ بن فرج».



جعبه ابزار