• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابویحیی زکریا بن یحیی بلخی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابویحیی زکریا بن یحیی بلخی لؤلؤی (حدود ۱۷۵-۲۳۰ هـ)، از علما و محدثان اهل‌سنت در قرن سوم هجری قمری بود.


ابویحیی زکریا بن یحیی بن صالح بلخی لؤلؤی، تاریخ ولادت وی در منابع نیامده است. مزّی می‌نویسد: بلخی به هنگام مرگ ۵۶ سال داشت.
[۱] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۹، ص۳۷۹.    
با توجه به این مطلب و تاریخ وفات وی که با‌ اندکی اختلاف نقل شده، می‌توان گفت که وی در حدود ۱۷۵ هـ به دنیا آمده است.
وی اهل بلخ بود و نزد ابن‌نمیر، وکیع و دیگران حدیث فرا گرفت.
[۲] صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۲۲.    
[۳] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۷۷.    
[۴] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۲۳۰.    
علمای رجال ابویحیی را عالم، فاضل، صاحب رای و ثقه دانسته و گفته‌اند: او از جمله کسانی بوده که در برابر بدعت‌گذاران موضع می‌گرفته است.
[۵] ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۵۴.    
[۶] زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۳، ص۴۷.    
بنا بر نوشته برخی، ابویحیی از محدثان و حافظان حنفی بود.
[۷] عبداللطیف مدرس، محمد محروس، مشایخ بلخ من الحنفیه، ج۱، ص۷۵.

کسانی چون احمد بن یسار مروزی، عبدالصمد بن سلیمان و جعفر فریابی از او حدیث نقل کرده‌اند.

ابویحیی زکریا بن یحیی در ذی‌حجه سال ۲۳۰ و به نقلی در محرم سال ۲۳۲ در ۵۶ سالگی در بغلان، منطقه‌ای در حوالی بلخ از دنیا رفت.
[۸] عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۲۱۶.    
[۹] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۱۳۶.    


کتاب الایمان تالیف ابویحیی زکریا بن یحیی است.
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۱۶۹.    
[۱۱] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۸۴.    
[۱۲] بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۲۷۷.    


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۳] طبقات علماء الحدیث، ج۲، ص۱۹۳.
[۱۴] بنداری، عبدالغفار سلیمان، موسوعة رجال الکتب التسعه، ج۱، ص۵۲۴.


۱. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۹، ص۳۷۹.    
۲. ↑ صفی‌الدین خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۲۲.    
۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۷۷.    
۴. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۲۳۰.    
۵. ↑ ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۵۴.    
۶. ↑ زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۳، ص۴۷.    
۷. ↑ عبداللطیف مدرس، محمد محروس، مشایخ بلخ من الحنفیه، ج۱، ص۷۵.
۸. ↑ عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۲۱۶.    
۹. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۱۳۶.    
۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۱۶۹.    
۱۱. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۸۴.    
۱۲. ↑ بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۲، ص۲۷۷.    
۱۳. ↑ طبقات علماء الحدیث، ج۲، ص۱۹۳.
۱۴. ↑ بنداری، عبدالغفار سلیمان، موسوعة رجال الکتب التسعه، ج۱، ص۵۲۴.


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۴۳، برگرفته از مقاله «ابویحیی زکریا بن یحیی بلخی».



جعبه ابزار