• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استصحاب عقلایی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



استصحاب عقلایی به حکم عقلا به بقای متیقن سابق در ظرف شک لاحق اطلاق می‌شود.



استصحاب عقلایی استصحابی است که عقلا آن را در جایی که یقین سابق به وجود چیزی و شک لاحق در آن دارند، جاری نموده و حکم به بقای آن چیز می‌نمایند، به این دلیل که موجود بودن چیزی در سابق کاشف از وجود آن در زمان لاحق است.


در این که این استصحاب ، اماره عقلایی است یا نه، اختلاف وجود دارد:
برخی مانند « امام خمینی » (رحمه الله) اعتقاد دارند این استصحاب، از نوع امارات عقلایی است و بنای آن به وثوق و اطمینان است و با آن استصحابی که از روایات فهمیده می‌شود و بنای آن بر تعبد است تفاوت دارد، زیرا در روایات حکم به ابقا می‌شود هر چند که وثوق و اطمینان بر بقا نباشد، اما در اماره عقلایی، حکم به ابقا می‌گردد، به این دلیل که این اماره نوعاً وثوق و اطمینان می‌آورد و عقلا به احتمال مقابل آن که احتمال ضعیفی است اعتنا نمی‌کنند.
[۱] خمینی، روح الله، تهذیب الاصول، ج۲، ص۴۱.
[۳] کوثرانی، محمود، الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة، ص۹۸.
[۴] طباطبایی حکیم، محمد تقی، الاصول العامة للفقه المقارن، ص۴۵۷.



۱. خمینی، روح الله، تهذیب الاصول، ج۲، ص۴۱.
۲. خمینی، روح الله، الرسائل، ج۱، ص۹۵.    
۳. کوثرانی، محمود، الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة، ص۹۸.
۴. طباطبایی حکیم، محمد تقی، الاصول العامة للفقه المقارن، ص۴۵۷.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «استصحاب عقلایی».



جعبه ابزار